Çin’den Yeni Kuantum İletişim Uydu Hamlesi

Çin, önümüzdeki yıl alçak Dünya yörüngesine (LEO) iki ile üç yeni kuantum iletişim uydusu fırlatmayı planlıyor. Çin Bilimler Akademisi (CAS) bünyesinde faaliyet gösteren Kuantum Bilgi ve Kuantum Teknolojisi Enstitüsü Başkanı Pan Jianwei, 2027 yılında orta Dünya yörüngesine (MEO) bir uydu daha göndermeyi hedeflediklerini belirtti. Ayrıca, Çin’in önümüzdeki 5 ila 6 yıl içinde kuantum iletişim ağını oluşturmak adına kuantum röle teknolojilerinde önemli ilerlemeler kaydetmesini beklediklerini de sözlerine ekledi.

Mozi Uydusu ve Önceki Başarılar

Çin, özellikle kuantum iletişim ve şifreleme konularında önemli adımlar atarak uzayda kuantum fiziğini test etmek amacıyla 2016 yılında öncü Mozi uydusunu fırlatmıştı. CAS tarafından geliştirilen bu uydu, kuantum anahtar dağıtımını (QKD) ve kuantum dolanıklığını daha önce görülmemiş mesafelerde gerçekleştirmeyi başardı. Ülke ayrıca, araştırma merkezleri ile birlikte 2017 yılında tamamlanan 2.000 kilometre uzunluğundaki Pekin-Şanghay Kuantum İletişim Omurgası’nı inşa etti. 2022 yılında ise CAS ve diğer kuruluşlar, kuantum anahtar dağıtımını (QKD) test etmek üzere Jinan-1 adlı küçük bir uyduyu Lijian-1 roketiyle fırlatmak için işbirliği yaptı.

Yeni Uydular ve Geniş Kapsama Alanı

Yeni fırlatılacak uyduların, daha geniş ve nihayetinde küresel kapsama alanına sahip yer tabanlı ağlarla birleştirilmesi planlanıyor. Orta Dünya yörüngesine gönderilecek uydu, alçak Dünya yörüngesindeki uyduların birkaç dakika içinde üstünden geçtiği için daha uzun süreli testlere olanak tanıyacak. Bu uydu, foton iletimi için 600 mm çapında bir teleskop taşıyacak.

Gelecek Vizyonu ve İşbirlikleri

Pan, “Orta ila yüksek Dünya yörüngeli bir uydu geliştirmek amacıyla Ulusal Uzay Bilim Merkezi ile işbirliği yapıyoruz. Gelecekte, yüksek yörünge uyduları ve alçak Dünya yörneğindeki uyduların birleşimi geniş alanlı bir kuantum iletişim ağı oluşturacak” dedi. Ayrıca, Çin bu alanda daha fazla uluslararası işbirliği arayışında olduğunu vurguladı. Pan, “Çin, kuantum alanında uluslararası işbirliğine oldukça açıktır ve daha fazla uluslararası değişim yapmaya istekli. Umarım daha fazla kuantum uydusu fırlattıktan sonra, kuantum takımyıldızlarının nasıl etkili bir şekilde inşa edileceği ve kuantum teknolojisinin tüm insanlığın yararına nasıl kullanılacağı konusunda daha fazla tartışma yapabiliriz.” şeklinde konuştu.

Yeni Uzay Bilimi Programı

CAS, kuantum uydularını içermeyecek şekilde uzay bilimi üzerine yeni ve uzun vadeli bir program açıklamaya hazırlanıyor. Bu program, kara delikler, karanlık madde ve karanlık enerji, yaşanabilir ötegezegen avcılığı ve evrenin yasaları gibi alanlara odaklanacak. Bu durum, Uzay Ölçeğinde Kuantum Deneyleri (QUESS) girişiminin devamının da yürütüleceğini gösteriyor. Çin, bu alanda liderlik ederken, diğer uzay ajansları ve şirketler de uzay için kuantum teknolojileri üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.

Avrupa Uzay Ajansı’nın Kuantum İletişim Hedefleri

Avrupa Uzay Ajansı, kendi kuantum iletişim ağını geliştirmek istiyor ve geçen yıl Thales Alenia Space liderliğindeki bir konsorsiyuma fon sağladı. Ayrıca, bir Alman kubesat olan Qube, kuantum anahtar dağıtımını test etmek amacıyla Ağustos ayında bir Falcon 9 roketiyle fırlatıldı. Boeing ise, 2026 yılı itibarıyla küçük bir kuantum ağ uydusu yerleştirmeyi hedefliyor.