Özlem SARSIN: Zeytin İhracatında Yeni Dönem

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Emre Uygun, 2023/2024 sofralık zeytin ihracatı sezonunun 30 Eylül 2024 itibarıyla sona erdiğini belirterek, sektörün genel durumunu değerlendirdi. Uygun, Türkiye ile İngiltere arasındaki gümrük vergilerinin kaldırılması gerektiğini vurgulayarak, Birlik olarak bu konudaki görüşlerini Ticaret Bakanlığı’na ilettiklerini ifade etti.

Uygun, şu şekilde devam etti: “Uluslararası Anlaşmalar Genel Müdürlüğümüz ile yaptığımız toplantıda, İngiltere’nin Türkiye’den zeytinyağı ithalatı için gümrük vergisinin sıfırlanmasına olumlu yaklaştığı bilgisini edindik. Umut ediyoruz ki, verginin sıfırlanmasıyla, İngiltere pazarında ülkemiz önemli bir pazar payı elde edecektir.”

AB’nin Uyguladığı Çifte Standart Sorunu

Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye zeytinyağı ihracatı için yıllık yalnızca 100 ton kota tanıdığını hatırlatan Uygun, “Tunus, Fas, Mısır ve Cezayir gibi üretici Kuzey Afrika ülkelerine tanınan kotanın Türkiye’ye de sağlanarak çifte standardın ortadan kaldırılması beklentimiz mevcut. Söz konusu kotanın en az 30 bin ton seviyesine yükseltilmesi yönünde Bakanlığımızla gerekli görüşmeleri gerçekleştirdik ve taleplerimizi ilettik.” dedi.

Uygun, bu süreçte, AB pazarındaki tüketicilerin kaliteli Türk zeytinyağına erişimini kolaylaştırmayı ve rekabetçi fiyatlarla daha geniş bir ürün yelpazesi sunmayı hedeflediklerini belirtti. Ayrıca, Türk ihracatçılarının daha avantajlı bir konuma gelmesini sağlamak amacıyla, 2022 yılında kaldırılan ihracat sübvansiyonlarının yeni bir destek yöntemi ile devam ettirilmesinin önemine dikkat çekti.

İhracat ve Gelecek Hedefleri

Bir yılı aşkın süredir ihracat kısıtlamaları ve fon kesintileri ile mücadele ettiklerini vurgulayan Emre Uygun, “Sektörümüzün toplam ihracatı, eylül ayı sonu itibarıyla, geçtiğimiz sezona kıyasla yüzde 25 düşüş yaşamış ve 907 milyon dolardan 726 milyon dolar seviyesine gerilemiş olsa da, sektör paydaşlarımızın dayanışması ve sürdürülebilir büyüme hedeflerimiz doğrultusunda, önümüzdeki 5 yıl içinde ihracatımızı 1,5 milyar dolar seviyesine çıkarmayı hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.

Uygun, 2023/24 ihracat sezonunun sonuna geldiğimiz bu dönemde, tüm illerde yeni rekolte çalışmalarının tamamlandığını belirterek, “Yunanistan’da geçen sezona kıyasla daha iyi bir rekolte öngörülürken, İtalya’da ise kuraklık ve olumsuz hava koşulları nedeniyle düşük bir üretim tahmin ediliyor. 2024/25 sezonunda dünya genelinde zeytinyağı üretiminde bir toparlanma bekleniyor.” dedi.

Üretici Desteği ve Tağşiş Sorunu

Zorlu bir sezona girildiğini ve üretici kanadında maliyet artışlarının net bir şekilde ortaya çıktığını söyleyen Birlik Yönetim Kurulu Üyesi ve Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği Genel Müdürü Güngör Şarman, “Üreticinin maliyetlerini mümkün olduğu kadar karşılamayı hedeflemeliyiz. Üreticinin bu sene daha fazla devlet desteğine ihtiyacı var. Önümüzdeki dönemde gündemimizin en önemli noktası, üreticimizin mağdur olmasını önleyecek desteklerin sağlanması olacak.” şeklinde konuştu.

Şarman, zeytinyağında tağşişe dikkat çekerek, “Tağşiş bitmiyor ve giderek artıyor. Yapılması gerekenler, tağşiş ürün yapanlara karşı yaptırımların ağırlaştırılması ve denetimlerin artırılmasıdır. Yayınlanan listelerde hileli yapan firmaların hala e-ticaret sitelerinde satış yaptığını görüyoruz. Bu işletmeler kapatılmalı ve ciddi üreticiler mağdur edilmemelidir.” dedi.