Ekonomiye olan güven Temmuz ayında bir miktar geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ekonomik güven endeksi, Temmuz 2025’te aylık bazda yüzde 0,4 oranında azalarak 96,3 seviyesine düştü. Bu veri, son 10 ayın en düşük noktalarından biri olarak öne çıkıyor. Eylül 2024’te 95 seviyesini görmesinin ardından yükselişe geçen endeks, 2025 Mart ayında 100,8’e ulaşarak genel ekonomik ortamda iyimser bir hava yaratmıştı. Ekonomik güven endeksinin 100’ün üzerinde olması iyimserliği, altında kalması ise kötümserliği yansıtıyor. Haziran ayında 96,7 olan endeks, 2025 yılının genel ortalamasında 98 değerini alırken, yaşanan gelişmelere rağmen düşüş sınırlı kaldı. Bu durum, bazı sektörlerdeki temkinli iyimserliğin devam ettiğini gösteriyor. Genel bir bakışla, ekonomik güven endeksi Temmuz’da bir önceki aya kıyasla hafif bir gerileme yaşadı ve bu düşüş, sektörler arasındaki farklı hareketlerle dengelendi. Tüketici kesiminde temkinli bir yaklaşım hakimken, üretici ve yatırımcılar daha dayanıklı bir tablo sergiliyor.
Üreticide beklenti daha dengeli Bazı sektörlerdeki hareketlilik dikkat çekiciydi. Reel kesim güven endeksi Temmuz ayında yüzde 98,9’a yükselerek bir önceki aya göre 0,5 puan artış gösterdi, ancak yılın ortalamasının altında kaldı. Bu veri, üretici tarafında beklentilerin daha istikrarlı bir şekilde devam ettiğini işaret ediyor. Hizmet ve perakende sektörlerinde sınırlı düşüşler olsa da, eşik değerin üzerinde seyrettiler; Temmuz’da perakende güven endeksi 107,9 ve hizmet endeksi 110 seviyesinde gerçekleşti. Bu hafif gerilemeler, tüketici talebindeki yavaşlamadan kaynaklandı ve hizmet sektörünü de etkiledi. İnşaat sektöründe ise artış göze çarptı; Haziran’da 86,9 olan endeks, Temmuz’da 88,8’e çıkarak 2025 ortalamasını aştı. Bu yükselişte mevsimsel etkiler rol oynarken, yaz aylarındaki artan inşaat faaliyetleri etkili oldu. Tüketim mallarına harcamada durum iyi Temmuz ayındaki düşüşün en büyük nedeni tüketici güvenindeki azalmaydı. Tüketici güven endeksi Haziran’da 85,1 iken Temmuz’da 83,5’e geriledi, bu da yaklaşık yüzde 1,8’lik bir düşüş anlamına geliyor. Alt endekslere bakıldığında, hanehalkının gelecek aylara ilişkin beklentilerinde bir tedirginlik hissediliyor. Son 12 aylık döneme göre hanehalkı maddi durumundaki 1,1 puanlık gerileme, 68,2 ile 2025 ortalamasında yer alıyor. Maddi durum beklentisi de 84,6’ya düşerek bir önceki aya göre 1,2 puan azaldı ve bu, 2025’in en düşük ikinci verisi olarak kayıtlara geçti. Ekonomik durum beklentisi ise 79’a inerek yılın en düşük seviyesi oldu; Haziran’da 82,4 ve 2025 ortalaması 81,3 iken, gelecek 12 ayda dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcamalarda durum hâlâ olumlu, zira Temmuz’da 102,3 ile eşik değerin üzerinde ve yılın ortalamasını aşıyor. Üretim hacminde yılın en iyi ikinci verisi Toplam sipariş miktarlarında Temmuz’da gerileme gözlendi; Haziran’da 83,3 olan endeks, Temmuz’da 80,9’a düştü ve 2025 ortalaması 83,2 seviyesinde kaldı. Mamul mal stok miktarı ise önceki aya paralel olarak 98,7’de seyretti. Üretim hacminde ise olumlu bir tablo var; eşik değer olan 100’ün üzerinde olan endeks, 115 ile 2025’in en iyi ikinci verisini yakaladı ve yılın ortalamasını aştı, Ocak ayında 121,8 ile başlamıştı. Toplam istihdam endeksi de Temmuz’da 100,6’ya yükselerek eşik değerin üzerine çıktı, ancak toplam siparişlerde gerileme devam ediyor ve endeks 92,9 ile son 10 ayın en düşüğünde. İhracat sipariş miktarı ise 111,1 ile eşik değerin üzerinde kalmayı sürdürdü. Sabit sermaye yatırım harcaması da 100’ün üstünde seyrederken, son 3 aylık dönemde iş durumu, hizmetlere olan talep ve satışlar eşik değerin üzerinde kaldı.