2023 yılının ilk 5 aylık döneminde, Türk yatırımcılar yurtdışında toplamda 1,4 milyar dolarlık gayrimenkul alımı gerçekleştirdi. Geçtiğimiz yıl boyunca bu rakam 3,5 milyar dolar iken, 2022 yılındaki toplam emlak alım tutarı ise 6,3 milyar dolara ulaşmıştı. İlk 5 ayda Türklerin yurtdışında yaptığı emlak alım tutarının ise 1,1 milyar dolara yaklaştığı görülüyor. 5-10 yıl önce yıllık 130 milyon dolar seviyesinde yurtdışından alım yapan Türkler, artık aylık bazda bu rakamın iki katını gerçekleştirmekte. Bu durum, yurtdışı gayrimenkul alımında önemli bir değişimi gösteriyor.

Türk inşaat şirketleri de yurtdışında yatırım yapma konusunda atağa geçerek, ilk 5 ayda 249 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde sadece 47 milyon dolardı. Veriler, Türklerin yurtdışındaki konut yatırımlarının rekor seviyelere ulaştığını, buna karşılık yabancıların Türkiye’deki gayrimenkul alımlarının son yılların en düşük seviyelerine gerilediğini ortaya koyuyor.

GİGDER Başkanı’nın Değerlendirmesi

Gayrimenkul Hizmet İhracatçıları Derneği (GİGDER) Başkanı Bayram Tekçe, bu durumu değerlendirirken, yabancıların Türkiye’deki konut yatırımlarında son iki yıldır düşüş yaşandığını belirtti. Ancak Türkiye’de yaşayan Türklerin yurtdışında yaptığı konut yatırımında rekorların kırıldığını vurguladı. Tekçe, 2024 yılında Türklerin yurtdışındaki konut yatırımının 2023’e kıyasla yaklaşık yüzde 50 artışla 3 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini ifade etti. Bu durum, tarihteki en yüksek rakam olacak. Ayrıca birçok yabancı ülkede, Türkiye’deki gibi tapu değeri gerçekleşen satış bedelinin altında gösterilmektedir. Bu bağlamda, Türklerin yurtdışı yatırımlarının muhtemelen 4 milyar doları aşabileceğini öngördü.

Aynı dönemde yabancıların Türkiye’den aldıkları konutlar için ödedikleri tutarın ise 2-2,5 milyar dolar seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor. Böylece tarihsel bir ilke imza atılarak, Türklerin yurtdışındaki yatırımları, ülkemize gelen yatırım tutarını geçebilir.

Düzensiz Göçmen ve Yatırımcı Ayrımı

GİGDER Başkanı Bayram Tekçe, uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki konut yatırımlarında yaşanan gerilemenin sebeplerine değinerek, gayrimenkul sektöründe yabancı yatırımcılara yönelik olumsuz bir algı bulunduğunu belirtti. Bu durumun arkasında, düzensiz göçmenlerin yer aldığını ifade etti.

Tekçe, uluslararası yatırımcı ile düzensiz göçmenlerin iyi bir şekilde ayrılması gerektiğini vurgulayarak şu açıklamalarda bulundu:

“Sadece ev kiralayarak ikamet verilmesi uygulaması sonlandırılmalıdır.”
“Avrupa’da ‘golden visa’ olarak adlandırılan yatırımcı ikamet programlarının sektörümüze önemli bir katkı sağlayacağını düşünüyoruz.”
“Ülkemizde uluslararası yatırımcıların ikamet sürelerinin uzatılmaması, sorun teşkil etmektedir.”
“Örneğin, 17 yıldır Türkiye’de yaşayan Norveçli bir emekli çift, ikamet süreleri uzatılmadığı için Türkiye’deki evlerini terk etmek zorunda kalarak Mısır’dan ev almak zorunda kaldı.”

Dolayısıyla, Türkiye’den ev satın alan uluslararası yatırımcılar, GİGDEKS araştırmasına göre yılda ortalama 2,8 ay ülkemizde kalmaktadır. Bu nedenle, bu kişilerin ikamet veya pasaport almak gibi bir ihtiyaçları bulunmamaktadır. Ancak, adres kaydının mecburi kılınması, elektrik ve su bağlatma gibi konularda sorun yaratmaktadır. Bu noktada, Avrupa ülkeleri gibi kolaylaştırıcı bir yaklaşım benimsemek ve uluslararası yatırımcılar için zorlaştırıcı engelleri kaldırmak, ülkemize döviz getirmek açısından son derece önemlidir.”

Sonuç olarak, Tekçe, uluslararası yatırımcı ile düzensiz göçmen arasında net bir ayrım yapılması gerektiğini ve bu durumun sektörel gelişim açısından kritik bir öneme sahip olduğunu dile getirdi.