Ukrayna-Rusya Çatışmalarında Doğal Gaz Transitinin Etkileri

Ukrayna ordusunun 7 Ağustos’ta Rusya’nın Kursk bölgesine yönelik başlattığı saldırılar, iki ülke arasında şiddetli çatışmalara yol açtı. Bu çatışmaların bir parçası olarak, Ukrayna’nın Suca doğal gaz giriş noktasına da saldırdığı iddiaları gündeme geldi. Suca gaz giriş noktası, Rus gazının Ukrayna’ya tek giriş noktası olarak kritik bir öneme sahip. Buradan geçen doğal gaz, sadece Ukrayna’ya değil, Avrupa Birliği’ne (AB) de gönderilmektedir.

ING Think’in gerçekleştirdiği bir araştırma, Suca giriş noktasından günlük yaklaşık 42 milyon metreküp doğal gaz akışı sağlandığını ortaya koyuyor. Ancak, mevcut çatışmalar nedeniyle bu bölgeden gaz transitinde aksaklık yaşanması riski, fiyatlara yansımakta. Söz konusu gaz transitine ilişkin anlaşmanın bu yılın sonunda sona ermesi planlanıyor.

Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de, eylül vadeli kontratlarda 6 Ağustos kapanışında 1 megavatsaat gazın fiyatı 36,7 avro seviyesindeydi. Ancak çatışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte, fiyatlar hafta boyunca yükseliş eğiliminde seyretti ve haftayı 40,4 avro ile kapattı. Bu durum, son 8 ayın en yüksek seviyesini oluşturdu. Ayrıca, ekim vadeli kontratlarda kapanış fiyatı 40,9 avro, kasım vadeli kontratlarda ise 42,8 avroya kadar yükseldi. Gaz fiyatları, en son 4 Aralık 2023’te megavatsaat başına 40,2 avro seviyesini görmüştü. Bu tarihten sonra fiyatlar, 23 Şubat’ta 24 avroya kadar gerilese de, dalgalı bir seyir izlemeye devam etti.

“Sistem için Şok Etkisi Yaratabilir”

Analistlere göre, piyasa, Ukrayna üzerinden gaz transit anlaşmasının bu yıl sonunda sona ereceğine dair kendini hazırlamış durumda. Ancak çatışmalar nedeniyle gaz tedarikinin daha erken kaybedilmesi, sistem açısından ciddi bir şok etkisi yaratabilir. Rus enerji şirketi Gazprom’un Temsilcisi Sergey Kupriyanov, geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, Rusya’nın Suca bölgesinde Ukrayna ordusu ile yaşanan çatışmaların doğal gaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) fiyatlarında artışa yol açtığını belirtti. Kupriyanov, “Analistler, gaz fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin devam edeceğini düşünüyor.” ifadelerini kullandı.

Ukrayna, Mayıs 2022’de Avrupa’ya giden Rus doğal gazının üçte birinin geçtiği Sohranivka dağıtım noktasında sevkiyatı durdurduktan sonra, gaz akışı yalnızca Suca noktasından devam etmektedir.