Hamide HANGÜL

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Dr. Fatih Karahan, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Kasım ayı meclis toplantısına konuk oldu. Sanayicilerin yoğun ilgisiyle gerçekleşen bu toplantıda TCMB Başkanı Karahan, Türkiye’nin mevcut ekonomik durumuna dair önemli açıklamalarda bulundu. Dezenflasyon sürecinin devam ettiğini, enflasyonun yavaş da olsa iyileştiğini ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı duruşun devam edeceğini belirtti.

Karahan, Türkiye’nin sanayi üretim ve istihdamının yaklaşık yüzde 30’unu tek başına sağladığını vurguladı. Sektör temsilcileriyle gerçekleştirdikleri saha görüşmelerinden elde ettikleri izlenimlerin, toplumsal refaha en büyük katkıyı sağlamak için fiyat istikrarını elde etme bilincine dayandığını ifade etti.

İç Talep Yavaşlıyor, Dezenflasyon Sürüyor

TCMB Başkanı Karahan, dezenflasyon sürecinin sürdüğünü ve tüketici enflasyonunun ekim ayında yüzde 48,6 oranına gerileyerek, mayıs ayındaki en yüksek noktaya kıyasla önemli bir düşüş gösterdiğini söyledi. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 44’e düşmesini beklediklerini belirten Karahan, “Enflasyonun ana eğilimi öngördüğümüzden yavaş olsa da iyileşiyor. Bunda düşük seyreden temel mal enflasyonu ve iyileşme sinyalleri gösteren hizmetler sektörü enflasyonu da etkili,” dedi.

Karahan, makroekonomik göstergelerin dezenflasyonla uyumlu ilerlediğini ve iç talebin yavaşlayarak enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğini belirtti. Ayrıca, enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında da iyileşme eğilimi gözlemlendiğini ifade etti. “2025 yılı sonunda enflasyonu yüzde 21’e indirmeyi hedefliyoruz,” diyen Karahan, önümüzdeki dönemde makroekonomik görünümün dezenflasyon sürecine destek vermeye devam edeceğini vurguladı.

“Kirada Atalet Yüksek Ancak Yavaşlayacağı İşareti Var”

Temel mal enflasyonundaki düşüşün korunarak ana eğilimdeki yavaşlamayı sürüklediğine dikkat çeken Karahan, “Hizmet enflasyonunda iyileşmeye dair sinyaller belirginleşiyor. Kira dışındaki kısımda daha belirgin olmak üzere, kademeli bir iyileşme izliyoruz,” dedi. Üçüncü çeyrekte enerji fiyat artışının güçlendiğini belirten Karahan, kira ve eğitim hizmet enflasyonunun belirleyici olduğunu ifade etti.

Kiraların, deprem, kentsel dönüşüm ve kira artış sınırlaması gibi nedenlerle ayrı ele alınması gereken yapısal bir konu olduğunu belirten Karahan, kira enflasyonundaki ataleti değerlendirdiklerini ancak kira hariç hizmetlerin daha belirgin bir yavaşlama gösterdiğini vurguladı. Kasım ayına ilişkin perakende ödeme sisteminden elde edilen öncü göstergelerin, son çeyrekte aylık kira enflasyonunun yavaşlayacağına işaret ettiğini söyledi.

Para politikasındaki sıkı duruşu koruduklarını ve Mart ayında yüzde 50’ye çıkardıkları politika faizini sekiz aydır sabit tuttuklarını dile getiren Karahan, “Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşumuzu sürdüreceğiz,” dedi.

Merkez’in Reçetesine Güveniyoruz, Rekabet Gücü İçin Paket Gelebilir

Basına kapalı gerçekleşen toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan ile genel olarak görüşlerinin örtüştüğünü belirtti. Bahçıvan, “Bizim temel talebimiz enflasyonun düşmesidir. Finansal ve fiyat istikrarının sağlanması, sanayi için kritik bir unsurdur. Bugün bu hedefle buluştuğumuz bir Merkez Bankası var,” dedi.

Bahçıvan, tahribatın büyük olduğunu ve bu durumun sürecin uzamasına neden olabileceğini kaydetti. Umutlu olduklarını belirten Bahçıvan, “Bu yolculuk, TCMB’nin çizdiği ve güvendiğimiz bir reçeteyle başarıya ulaşacak. Ancak bu süreçte, ihracata dönük sanayimizin de rekabet noktasında beklentileri var,” diye ekledi.

Merkez İndirimde En Doğru Zamanlamayı Yapar

Faiz indiriminin zamanlamasıyla ilgili bir soruya Bahçıvan, “Sağlıklı gittiği zaman Merkez Bankası’nın politikasına müdahale etmek istemiyoruz. En doğru zamanlamayı yapacağına güveniyoruz,” yanıtını verdi. Asgari ücrete yönelik bir soruya ise, “Bekleyip göreceğiz. Türkiye’nin rekabet şansını kaybetmeyecek, çalışanlarımızın da hayat gerçeklerini değerlendirecekleri bir noktada buluşmasını göreceğiz,” dedi.

Bu Yıl İndirim Beklemiyoruz

Toplantı sonrası bir sanayici, faiz indirimi beklentisi hakkında, “Bu yıl faiz indirimi yok, beklemiyoruz. Ancak gelecek yıl ocak ayında 250 baz puan indirim bekliyoruz,” şeklinde konuştu.

Sanayiciden 8 Talep

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, TCMB’den 8 talepte bulunduklarını açıkladı. İşte talepler:

Reeskont kredilerinin doğrudan Eximbank üzerinden kullandırılmasını talep ediyoruz.
Reeskont kredilerinde teminat mektubu şartının kaldırılmasını veya bankalara bir üst limit getirilmesini istiyoruz.
Reeskont kredilerine uygulanan faizlerin düşürülerek TL kredilerinin cazip hale getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Döviz bazlı reeskont kredilerinin tekrar kullandırılmaya başlanması gerekiyor.
‘10 milyon TL üzerinde döviz bulundurmama ve döviz varlıklarının aktiflerine oranının yüzde 5’i aşmama’ kısıtlamalarının esnetilmesi gerektiğine inanıyoruz.
İhracatçı firmalara halen yüzde 30 olan döviz bozdurma zorunluluğunun kaldırılmasını veya kademeli olarak azaltılmasını talep ediyoruz.
Kredi kullanımını kısıtlayıcı uygulamaların sanayicileri cezai yaptırımlarla karşı karşıya bıraktığını, bu düzenlemelerin kaldırılması gerektiğini vurguluyoruz.
İhracat amacı dışında talep edilen döviz bazlı uzun vadeli kredilerin bankalar tarafından güçlü projelere verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Kredi büyümesindeki kısıtlamaların döviz bazlı uzun vadeli krediler için esnetilmesi gerekiyor.