Paslanmaz Çelik Sektöründe Ek Vergi Tartışmaları ve Etkileri

Paslanmaz Çelik Sektöründeki Gelişmeler

Hamide HANGÜL – Paslanmaz çelik sektörü, bu yıl başlarından itibaren durulmayan bir tartışma ortamında yer alıyor. Yüzde 8’den yüzde 12’ye yükseltilen gümrük vergisi, sektörde büyük bir etki yarattı. Ayrıca, Çin ve Endonezya’dan yapılan ithalat için Posco Assan TST’nin talebiyle başlatılan anti-damping soruşturması, sektördeki tartışmaları daha da alevlendirdi. Bu talep doğrultusunda, paslanmaz çelikten mamul üreten birçok firma, Ticaret Bakanlığı’na itiraz başvurusunda bulundu. Sektör temsilcileri, ek gümrük vergisi söylentilerinin bile paslanmaz çelik fiyatlarında yüzde 15-20 oranında artışa neden olduğunu ifade ettiler.

Ek Vergilerin Sektöre Etkisi

“10 milyar dolarlık sektörü riske atar” Sektör temsilcileri, ek vergi olasılığının rekabeti zorlaştıracağını ve bunun sonucunda istihdam kayıplarının yaşanabileceğini savunuyor. Türkiye’de mutfak eşyaları üretiminde önemli bir yere sahip olan Konyalı üreticiler, 10 milyar dolarlık ihracat ve 800 bin kişilik istihdam sağlayan sektörün, yeni ek vergi uygulamaları karşısında zorlanacağını belirtiyor. Bu durumun 400 bin kişilik istihdam kaybı yaratabileceği ifade ediliyor. Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, anti-damping soruşturmasının 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 binden fazla işletme için büyük bir haksızlık olduğunu vurguladı.

Fiyat Artışları ve Rekabet Sorunları

Topuz, “Çin’den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2 bin 50 dolar. Yüzde 12 vergi ile fiyatı 2 bin 290 dolara çıkıyor. Eğer ek vergi gelirse bu fiyat 2 bin 900 dolara kadar ulaşacak. Posco Assan TST’de de fiyat 2 bin 200 dolar seviyelerinde. Ek vergi gelirse, bu fiyatları da artıracaktır” ifadelerini kullandı. Yeni ek vergi uygulamaları sonucunda, birçok servis sağlayıcının kapanmak zorunda kalacağına dikkat çeken Topuz, yıl başında gelen ek vergi ile endüstriyel mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatının ilk 7 ayda 1 milyar dolar azaldığını belirtti. “Yeni bir ek vergi gelirse ihracat yüzde 50, istihdam yarı yarıya düşer” dedi.

İthalat ve Yerli Üretim Arasındaki Denge

“Rekabet edemeyiz, kapanmalar başlar” Konya’da fırın ve endüstriyel mutfak sektöründe tedarikçi firma olarak hizmet veren Klema­tis’in Genel Müdürü Ahmet Karaçam, ana hammadde olarak kullandıkları paslanmaz çelikten, hamur yoğurma mikserleri, kazanlar ve karıştırıcılar ürettiklerini söyledi. İki yerli firma olarak sektörde faaliyet gösterdiklerini belirten Karaçam, “Gel­diğimiz noktada ithal ürün girişi neredeyse sıfırlandı. İhracat yapar duruma geldik. Ancak, ek vergi gelirse herkes zor durumda kalır. Endüstriyel üretim yapan tüm gıda işletmeleri paslanmaz çelikten üretilen ürünleri kullanmak zorunda. Ekmeğe, simide bile zam ge­lir. Ek vergiler, işletmelerin kapanmasına neden olabilir. Türkiye’de ek vergilerin zam olarak yansımasının dışında, ihracatta da büyük kayıplar yaşayacağız. Fiyatların artması, ihracat pazarlarında rekabet edemememize yol açacak. Sonrasında kapanmalar başlar” diye konuştu.

Fiyat Artışları ve Üretim Süreçleri

Söylentisiyle bile yüzde 20 zam geldi Hamur yoğurma makinesi, et-soğan doğrama makinesi, kıyma makinesi, patates soyma makinesi gibi ürünler üreten Osimo’nun Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar, “10 bin metrekarelik alanda üretim yapıyoruz. Ayda 5 bin adet hamur yoğurma makinesi üretiyoruz. Endüstriyel üretim yapan firmalar dışında evlere de bu ürünlerimiz giriyor. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kalabalık yaşayan aileler hamur yoğurma makinelerimizden alıyor. Yıl başında gelen ek vergi fiyata yansımıştı, anti-damping soruşturmasıyla gelebilecek ek vergilerle daha da pahalanacak. Söylentisi bile yüzde 10-15 zam gelmesine neden oldu. Yıl başında toptan fiyatı 7 bin TL olan 15 kilogramlık hamur yoğurma makinesinin fiyatı, ek vergi sonrası 10 bin TL’ye çıktı. Şimdi yüzde 25 ek vergi konuşuluyor. Böyle olursa fiyat en az 12 bin 500 TL’ye çıkacak. İtalyan rakibimizin fiyatı ise 9 bin 500 TL. Devletimizden üreticiye, sanayiciye sahip çıkmasını istiyoruz” dedi.

Yerli Üretimin Geleceği

“Üretimi yurt dışına taşırım” Türkiye’de kafe, restoran ve fabrikalara doğalgazlı ısıtıcı üreten Panera Mühendislik’in Genel Müdürü Gökhan Kaynakoğlu, sektörde yüzde 97’si ithal olan bir piyasada 2015 yılından bu yana yerli üretim yaptıklarını belirtti. Kaynakoğlu, “Şu anda sektörün yüzde 50’si yerli üretime döndü. Ancak ana hammaddemiz olan paslanmaz çelikte vergilerin yüzde 12’ye çıkması sonrası büyük bir zorlukla karşı karşıyayız. Şimdi ise anti-damping soruşturması ile bir ek vergi daha gelmesi gündemde. Eğer bu durum gerçekleşirse, üretimi durdurup başka ülkelerde kendi markamla üretim yaptırmak zorunda kalacağım. Bu da maliyetleri düşürecektir. Ülkemizin ise ithalatı artacak. Türkiye’de 40 bin paslanmaz çelik kullanan üretici var. Onları ateşe atmaya değer mi? Dernekler aracılığıyla gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde, 8-10 milyar dolarlık ihracatı olan sektörün riske gireceği konusunda uyarıyoruz” dedi.