Reel Satış Fiyatlarındaki Düşüş
Şirketin yaptığı açıklamaya göre, Haziran 2024 itibarıyla ülke genelinde farklı seyirler gözlemlenmesine rağmen, reel satış fiyatlarında geçen yılın aynı ayına kıyasla belirgin bir düşüş yaşandı. Reel satış fiyatlarındaki yıllık düşüş oranı, ülke genelinde %22,4, İstanbul’da %23,8, İzmir’de %21,1, Ankara’da ise %20,1 olarak kaydedildi.
Reel Kiralar ve Kira Ortalaması
Reel fiyatlarla kira ortalaması, geçen yılın aynı ayına göre İstanbul’da %12,6, İzmir’de %5,5 daha düşükken, Ankara’da %0,5 oranında bir artış gösterdi. 2020 Mayıs’tan bu yana sürekli artış gösteren ülke genelindeki reel konut fiyat endeksi, 2023 Temmuz’dan itibaren düşüş göstermeye başladı. Ancak bu düşüş, 2024 Haziran itibarıyla duraklama noktasına ulaştı.
Reel Konut Fiyat Endeksi
Haziran ayında reel konut fiyat endeksi, Mayıs ayına kıyasla %0,02 puanlık sınırlı bir azalışla 166,1 seviyesine geriledi. Mayıstan hazirana enflasyon oranı ve cari konut fiyat artış oranı, %1,6 ile benzer bir düzeye yakın seyretti. Son aylarda cari konut fiyatlarının sistematik olarak enflasyonun altında kalması, reel fiyatların azalmasına yol açtı.
Konut Talebindeki Değişimler
Önceki 12 ayda sürekli bir düşüş gösteren konut reel satış fiyat endeksi, Haziran ayında durağan bir seyir izlemeye başladı. Mayıstan hazirana döneminde reel konut fiyat endeksi, İstanbul’da %0,4, Ankara’da %0,7 azalırken, İzmir’de %1,5 oranında bir artış yaşandı. Haziran ayında reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 162,4, Ankara’da 185,7, İzmir’de ise 174,5 olarak belirlendi.
2023 Depreminin Etkileri
2023 Şubat ayında meydana gelen deprem sonrasında konut talebinde sert bir düşüş gözlemlendi. 2023 Temmuz’daki artıştan sonra Kasım ayına kadar talep düşüş göstermeye devam etti. Ancak Aralık ayında konut talebinde yeniden bir artış eğilimi gözlemlenirken, Şubat ayına kadar bu artış sürdü. Daha sonrasında ise tekrar bir düşüş yaşandı. Mayıs ayında, Nisan’a kıyasla %10,9 artış göstererek 117,1 seviyesine ulaştı.
Reel Kiralarda Düşüş
Reel kiralarda %13,7 düşüklük yaşandı. Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları uzun bir süredir azalma gösterirken, geçen yılın Mayıs ayından Haziran ayına kadar olan dönemde istisnai bir artış hariç, ortalama reel kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023’te %86,6 ile zirve yaptıktan sonra düşüşe geçti. Şubat 2024 itibarıyla negatif artışlara dönüşen yıllık reel kira fiyatları değişimi, Haziran ayında %13,7 olarak belirlendi. Reel kiraların geçen yılın aynı ayına göre ortalamada %13,7 oranında düşük olduğu gözlemlendi. Mayıs 2024’te %49,8 olan kira fiyatlarının yıllık değişim oranı, Haziran 2024 itibarıyla %48’e geriledi.
Kiralık Konut Piyasasının Mevsimsel Etkileri
Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkilere açık olmasıdır. 2023 yılı Nisan-Eylül döneminde artan talep, izleyen aylarda azalma gösterirken, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izledi. Kiralık konut talep göstergesi, 2023 yılında Ağustos-Kasım döneminde düşüş gösterdi. Ancak Aralık ayından sonra bu talep göstergesi hafif bir artış eğilimine girdi.