Giriş

Yaklaşık 5 bin firmanın faaliyet gösterdiği ve maliyetlerin yüksekliği sebebiyle sıkça zorluklar yaşayan konfeksiyon yan sanayi sektörü, ekonomik dalgalanmalara rağmen istihdamın sürdürülebilirliği ve sektörün rekabet gücünü koruma amacıyla yeni stratejiler geliştirmeye devam ediyor. Bu sektör, özellikle iç pazar ve ihracat alanında yaşanan olumsuz gelişmelerle karşı karşıya kalmış durumda.

Sektörün Güncel Durumu ve Sorunlar

Mevcut durumda, hazır giyim sektöründeki ihracat düşüşleri, yan sanayi üretimini de olumsuz etkiliyor. Dolaylı ihracat ve pazar payı kayıplarıyla karşılaşan firmalar, iç pazardaki ithal ürün baskısıyla da mücadele etmek zorunda kalıyor. Bu durum, sektörün sürdürülebilirliği açısından ciddi tehditler oluşturuyor. Ayrıca, KOSGEB tarafından KOBİ’lere sağlanan desteklerin sektör geneline yaygınlaştırılmasını talep eden sektör temsilcileri, özellikle işletme desteklerinin genişletilmesini istiyorlar.

KOBİ Tanımı ve Destekler

250’den az çalışanı olan, yıllık net satışları veya mali bilanços toplamı 500 milyon TL’yi aşmayan işletmeler, resmi olarak KOBİ olarak kabul ediliyor. Ancak, sektör temsilcileri, tanım sınırında kalan işletmelerin de desteklerden yeterince faydalanamadığını belirtiyor. “Tanımın sınırında kalan firmalar maalesef yeterince destek alamıyor ve bu da sektörün gelişimini olumsuz etkiliyor” şeklinde görüşlerini dile getiriyorlar. Bu noktada, tüm sektörün kapsandığı genişletilmiş destek mekanizmalarının hayata geçirilmesi öneriliyor.

İthal Ürünlere Karşı Koruma ve Rekabet Gücü

Sektörün temel sorunlarından biri de, özellikle Uzakdoğu ülkelerinden gelen ucuz ithal ürünler. Konfeksiyon yan sanayi üreticileri, hazır giyim sektörüne kritik girdiler sağlayarak hem yerel ekonomiye katkı sağlıyor hem de uluslararası pazarda önemli bir rol üstleniyorlar. Özellikle, koleksiyon hazırlama, hızlı teslimat, ulaşılabilir fiyatlar ve ürün kalitesi gibi avantajlar, yerli üreticileri tercih edilme noktasında öne çıkarıyor. Bu nedenle, ithal ürünlere karşı alınacak korunma önlemleri sektörün ayakta kalması ve büyümesi açısından hayati önem taşıyor.

Koruma Önlemleri ve Fiyat Referansları

Özellikle, referans fiyat belirlenmesi, anti-damping ve koruma önlemlerinin hızlıca hayata geçirilmesi, sektörü dış tehditlerden koruma altına alabilir. “Bu önlemler, haksız rekabetin önüne geçmek ve yerli üreticiyi desteklemek adına büyük önem taşıyor” şeklinde sektör temsilcileri vurguluyor. Bu bağlamda, Ticaret Bakanlığı’nın ilgili kurumları, bu konuda hızlı ve etkin adımlar atmalı.

Üretim Kapasitesinde Azalma ve Finansal Zorluklar

2025 yılının ilk çeyrek verileri, sektörün üretim hacminde ciddi bir daralma olduğunu gösteriyor. Özellikle, hazır giyim ihracatındaki azalma ve yeni makine yatırımlarının atıl kapasiteye dönüşmesi, sektörün sürdürülebilirliği açısından risk oluşturuyor. “Yatırımlar ve uzun vadeli krediler, günümüzde firmaları finansal açıdan zorluyor” şeklinde açıklamalar yapılıyor. İşçilik maliyetlerindeki yüksek oranlar ve artan maliyetler, karlılığı ciddi anlamda olumsuz etkiliyor.

Ekonomik ve Finansal Zorlukların Etkileri

Avrupa ülkelerine kıyasla yüksek olan işçilik maliyetleri, sektörün rekabet gücünü azaltıyor. Döviz kurundaki baskılar, ihracatı olumsuz etkilerken, yüksek faiz oranları ise finansman maliyetlerini artırıyor. “Yüksek maliyetler, işletmelerin küçülmesine ve hatta sektörün bazı kollarından çekilmesine neden oluyor”. Ayrıca, ucuz ülkelere yönelen ihracat ve ithalat dengesindeki bozukluklar, sektörün sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.

İleriye Dönük Stratejiler ve Çözüm Önerileri

Özellikle, iktisadi modelin enflasyonu merkeze alan ve üretimi dışlayan yapısından vazgeçilerek, üreticilerin desteklenmesi ve büyütülmesi gerekiyor. Bu kapsamda, düzenli ve sürdürülebilir bir teşvik politikası ile sektörde istikrar sağlanmalı. Ayrıca, sektör temsilcileri, faiz oranlarının yeniden gözden geçirilmesi, finansal disiplin ve ihracat desteklerinin artırılması gibi adımların atılmasını talep ediyor.

ABD Pazarında Fırsatlar ve Zorluklar

Murat Özpehlivan, ABD pazarında Türk üreticileri için yeni fırsatların doğduğunu ancak bu fırsatların bugünden yarına gerçekleşmesinin zorluklar içerdiğini belirtiyor. Gümrük vergilerinin 90 gün süreyle esnetilmesi gibi adımlar, kısa vadede avantaj sağlar ancak uzun vadeli çözüm için kalıcı ticaret köprüleri kurulması gerekiyor. Bu süreçte, dikkatli ve temkinli adımlar atılması, sektörün menfaatlerine uygun olacaktır.