Giriş
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İstanbul’da kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandırmak ve vatandaşlara daha fazla destek sağlamak amacıyla başlatılan “Yarısı Bizden” kampanyasının detaylarını kamuoyuyla paylaştı. Sosyal medya hesapları üzerinden yapılan açıklamada, kampanyanın temel prensipleri ve uygulama şartları 16 önemli soruya kapsamlı cevaplar ile anlatıldı.
1. Kimler bu kampanyadan faydalanabilir?
İstanbul’un 39 ilçesinde riskli yapı statüsünde bulunan tüm yapı sahipleri, bu kampanyadan doğrudan yararlanma hakkına sahiptir. Riskli yapı tespiti ve dönüşüm sürecinde vatandaşın lehine olan destekler, her konut veya iş yeri sahibi için geçerlidir.
2. Proje ön şartları nelerdir?
Kampanyadan faydalanmak isteyen yapıların, yeni projedeki toplam inşaat alanı eski yapının yaklaşık %150’sini aşmamalıdır. Ayrıca, otopark ve sığınak gibi alanlar hariç olmak üzere, yeni yapının toplam alanı eski yapıya uygun olmalıdır.
3. Ev veya iş yerimin riskli olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?
Riskli yapı durumu, Bakanlığa bağlı yetkili ve lisanslı uzman kuruluşların yapacağı karot örneği alma ve detaylı teknik inceleme ile belirlenir. Bu sayede, yapıların risk durumu objektif ve bilimsel verilere dayalı olarak tespit edilir.
4. ‘Yarısı Bizden’ kampanyasına nasıl başvurabilirim?
Başvuru sürecinde E-Devlet üzerinden doğrudan başvuru alınmaz. Kat irtifakı kurulduktan sonra, hak sahibi ilgili ilçe belediyesine başvurur ve yapıların riskli olup olmadığını gösteren raporları sunar. Bakanlıkça belirlenen uygun randevu gününde, hak sahibi ile bakanlık yetkilileri arasında hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi imzalanır.
5. TOKİ ve Emlak Konut projeleri destek sağlıyor mu?
Bina yerine alan ya da ada bazlı, büyük ölçekli dönüşüm projelerinde, tam uzlaşma sağlandığı takdirde, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, TOKİ ve Emlak Konut ortaklığıyla destekler sunulabilir. Bu sayede, büyük dönüşüm projeleri daha hızlı ve kapsamlı şekilde hayata geçirilir.
6. Alan bazlı büyük dönüşümlerde hangi avantajlar sağlanır?
Bu tür projelerde, hak sahiplerine toplamda 875 bin lira tutarında hibe imkanı sağlanır. Ayrıca, inşaat desteği ve finansal kolaylıklar ile dönüşüm süreci daha güvenli ve ekonomik hale gelir.
7. Geri ödemeler nasıl gerçekleşir?
Hibe tutarı, toplam bina maliyetinden düşülür. Yani, hak sahibi toplam maliyetin ardından kalan borcunu uzun vadeli ve uygun faizli taksitlerle ödeyebilir. Bu sistem, vatandaşların finansal yükünü hafifletir ve dönüşüm sürecini kolaylaştırır.
8. Her konut veya iş yeri için sağlanan destek miktarları nedir?
Hak sahibi, bir konut için 875 bin lira hibe ve 875 bin lira kredi alabilirken, bir iş yeri için 437 bin 500 lira hibe ve 437 bin 500 lira kredi desteği sağlanır. Bu destekler, dönüşümün finansmanını kolaylaştırır ve vatandaşların mağduriyet yaşamadan yenilenmesine imkan tanır.
9. İlk destek aldıktan sonra diğer konut veya iş yerleri için de faydalanabilir miyim?
Evet, ilk konut veya iş yeri için 1 milyon 875 bin lira tutarında destek alan vatandaşlar, diğer konut veya iş yerleri için de sırasıyla 1 milyon 750 bin lira kredi imkanından yararlanabilir. Bu sayede, dönüşüm sürecinde çoklu yapı sahipleri de avantajlı konumda olur.
10. Ödemeler hak sahibine mi yoksa yükleniciye mi yapılır?
Proje bazlı dönüşümde, ödemeler doğrudan hak sahipleri adına belirlenen yüklenici firmalara yapılır. Bu sistem, vatandaşların projeye doğrudan katılımını ve maliyetlerin şeffaflığını sağlar.
11. Ödeme planı ve zamanlaması nasıldır?
İşlerin başlamasıyla birlikte ilk olarak %30’luk ödeme yapılır. İnşaatın taşıyıcı sistemleri tamamlandığında tekrar %30, sıva işlemi sırasında %30 ve yapı kullanım izin belgesi alındığında kalan %10 ödenir. Bu düzenleme, inşaat sürecini düzenli ve kontrollü hale getirir.
12. Tahliye ve taşınma desteği ne kadar?
Hak sahiplerine, tek seferlik olmak üzere 125 bin lira tutarında tahliye desteği sağlanır. Bu destek, yeni konutlara geçiş sürecinde maddi kolaylık sağlar.
13. Kiracılar da bu destekten faydalanabilir mi?
Eğer kiracı, bulunduğu konutta oturuyorsa, doğrudan kiracıya ödemeler yapılır. Kiracı değilse veya taşınmaz sahibi değilse, bu destek onlara verilmez.
14. Otopark ve sığınak alanları ve hak kaybı
Yeni projelerde otopark ve sığınak alanları, inşaat alanı hesaplaması dışında tutulur. Böylece, bu alanlar toplam inşaat alanını azaltmadan, vatandaşların ihtiyaçlarına uygun şekilde planlanır.
15. Kredi geri ödemeleri ne zaman başlar ve nasıl vadelendirilir?
İnşaat ruhsatı alındıktan sonra, kredi geri ödemeleri 2 yıl sonra başlar. Vade süresi genellikle 10 yıl olup, ilk yıl faizsizdir. Sonraki yıllarda, Tüketici Fiyat Endeksi’nin yarısı oranında fiyat ayarlaması yapılır, böylece geri ödemeler ekonomik ve sürdürülebilir kalır.
16. Kredi alırken gelir şartı aranıyor mu?
Hayır. Kredi başvurusu sırasında vatandaşların gelir ve kredi puanı gibi finansal kriterleri dikkate alınmaz. Bu sayede, herkesin erişimi kolaylaşır ve dönüşüm projeleri daha hızlı yaygınlaşır.