Ferit PARLAK: Türkiye’nin Makine İhracatı ve Suriye Üzerine Değerlendirmeler

Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Ferit Parlak, Türkiye’nin makine ihracatının yılın ilk 11 ayında toplamda 25.8 milyar dolara ulaştığını açıkladı. Ancak bu rakam, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre bir gerileme gösteriyor. Suriye’nin yeniden yapılanma ihtimali, Türkiye’nin makine sektörüne umut veriyor. Karavelioğlu, Suriye ile ilgili değerlendirmelerde bulunarak, “Eğer Suriye, istikrarlı bir demokrasiye ulaşabilirse, hemen ardından başlayacak olan imar, iskân ve endüstrileşme süreçlerinin makine sektörü açısından hangi hizmet ve üretim gereçlerini önceliklendireceğini öngörmek zor değil” şeklinde konuştu.

“400 milyar dolar kaldıraç etkisi yaratır…”

Karavelioğlu, Birleşmiş Milletler’in Suriye’nin yeniden imarı için 400 milyar dolara ihtiyaç duyduğunu belirtmesiyle birlikte inşaat malzemeleri sektöründe büyük bir kaldıraç etkisi oluştuğuna değindi. Türkiye’nin, özellikle deprem sonrası dönemde çok gelişen iş ve inşaat makineleri sektörünün, Suriye pazarına hızlı bir şekilde gireceğine vurgu yaptı. “Birçok sektör yok olmuş durumda ve bu bağlamda yeniden doğuş için gerekli olan makine ihtiyaçları, hibeler dahil birçok ülke ve kurum tarafından finanse edilecektir. Ancak biz, sosyal entegrasyon, tarihi bağlar ve komşuluk ilişkilerimizin sektörümüze sorumluluk getirdiğine inanıyoruz” dedi.

“Şimdiden kurgulamak gerekiyor”

Karavelioğlu, Türkiye’nin iş ve inşaat makineleri sektörünün Suriye’nin yeniden inşasında sahada olacağını belirterek, “Suriye’nin, rakiplerimiz için de Irak ve Rusya kadar önemli bir alıcı olacağı düşünülmeli ve Türk makinelerinin bu coğrafyada doğal üstünlüğünü kurgulamak gerekir” ifadelerini kullandı.

Fas, İtalya ve Mısır’a İhracatta Rekor

Kasımdaki ihracat birim fiyatlarının 7.7 dolara kadar yükseldiğini belirten Karavelioğlu, ilk yirmi pazardaki en büyük artışların yüzde 47.4 ile Fas, yüzde 23.3 ile İtalya ve yüzde 22.2 ile Mısır’da gerçekleştiğini açıkladı. Almanya, Rusya ve ABD gibi büyük pazarlardaki kilogram başına ortalama ihraç fiyatlarının ise 10.3 ila 12.9 dolar arasında değiştiği ifade edildi.

İthalat Daha Fazla Düşünce, Açık Geriledi

Yıllıklandırılmış makine ithalatındaki yüzde 2.6’lık düşüşle, makine dış ticaret açığı 15.9 milyar dolara geriledi. 10 ayda ithalatı yüzde 21.4 azalan traktörler ve tarım makineleri, ihracat fazlası veren sektörler arasına katılırken; ithalatı yüzde 15 artan klima ve sistemleri ise açık vermeye başladı.

“Avrupa Endüstriyel Trend Eğilimlerinde Güç Kaybediyor”

Başkan Kutlu Karavelioğlu, iki yıldır süren Ukrayna-Rusya savaşının yanı sıra Orta Doğu’daki artan gerilimler ve Çin-Tayvan gibi potansiyel tehditler altında ticaret alanındaki yeni küresel denklemi değerlendirdi. “Jeopolitik istikrarı alt üst eden bu belirsizlik döneminde, geleneksel kurallara bağlı kalmayan bir yönetim anlayışının başa geldiği ABD, rakipleriyle mücadeleye hazırlanıyor. Ancak Avrupa Birliği, enerji politikaları ve bürokratik regülasyonları nedeniyle bütçe disiplininden uzaklaşmış durumda” dedi.

Almanya’daki Gerileme

Almanya’daki endüstriyel üretimin son 2 yılda yüzde 8.3 oranında gerilediğine dikkat çeken Karavelioğlu, bu durumun sanayisizleşme kaygılarını artırdığını vurguladı. “Almanya ve Fransa’daki siyasi belirsizlikler, bu ülkelerin endüstriyel trend eğilimlerindeki güç kaybını beraberinde getirebilir” diye ekledi.

“Yatırım İştahı Kesilecek”

Yurt içinde sanayicilerin asgari ücret görüşmeleri ve muhtemel faiz indirim döngüsüne odaklandığını belirten Karavelioğlu, “Makine teçhizat yatırımlarındaki küçülme, üçüncü çeyrekte yüzde 8.6 oldu. 2024 yılını üretimde yaklaşık yüzde 8’lik bir gerileme ile kapatacağız. Bu durum, imalatçıların mali gevşeme beklentilerini artırsa da, yüksek finansman maliyetleri nedeniyle yatırım iştahını kesecektir” dedi.

Makinede Dış Ticaret Açığı 15.9 Milyar Dolara Geriledi

Makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, 11 ay sonunda Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 25.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kasım’da 2.3 milyar dolar makine ihraç eden sektör, aylık bazda yüzde 3.7 geriledi. 11 aylık dönemde ihracatı tonaj olarak azalan makineciler, kilogram başına ortalama ihraç fiyatlarındaki yüzde 4’lük artışla geçen yılın rakamlarını yakaladı. Yıllıklandırılmış makine ithalatındaki yüzde 2.6 düşüşle, dış ticaret açığı 15.9 milyar dolara geriledi.

Bölgesel ve Sektörel Asgari Ücreti Tartışmalıyız

Asgari ücret tartışmalarını değerlendiren Karavelioğlu, “Açıklanacak oran, iş barışının korunması açısından önemlidir. Ancak asgari ücret zammı, sektörümüzde işlevinin çok ötesinde bir etki yaratmaktadır. Bölgesel ve sektörel farklılıkların arttığı bu dönemde, tek bir oran belirlemenin sıkıntılarını tartışmalıyız” dedi.