Hamide HANGÜL

Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank, küresel yaşam maliyetlerini ve kiraları detaylandıran “Dünya Fiyatları 2025 Haritalaması” raporunun dokuzuncusunu yayımladı. Bu kapsamda, yaşam kalitesinden kira maliyetlerine, genel yaşam giderlerinden gelir seviyelerine kadar çeşitli kriterler kullanılarak 69 dünya şehri detaylı şekilde incelendi. Özellikle son beş yılda, mega kentlerde kira fiyatlarındaki artışlar dikkat çekici düzeyde gerçekleşti.

Son beş yılda, şehir merkezlerinde kiralar en çok İstanbul’da artış gösterdi. Bu dönemde, İstanbul’da üç odalı daire kira fiyatları dolar bazında %193,1 oranında yükseliş kaydetti ve böylece, 69 şehir arasında en yüksek artış oranını yakaladı. Bu artışla birlikte, İstanbul’da üç odalı dairelerin ortalama kira bedeli 1.764 dolar (yaklaşık 70 bin 339 TL) seviyesine ulaştı. 2020 yılında ise bu rakam sadece 602 dolar civarındaydı. İstanbul’u, %151,7 oranında kira artışıyla Riyad, onu ise %87,8 artışla Mexico City izledi.

En pahalı şehirler sıralamasında ise, 8.388 dolar (334 bin 467 TL) ile New York ilk sırada yer aldı. Üç odalı daire kira fiyatı en yüksek olan diğer şehirler ise sırasıyla; Singapur (6.216 dolar), Boston (6.091 dolar), Londra (5.560 dolar), San Francisco (5.424 dolar), Zürich (4.955 dolar), Hong Kong (4.807 dolar), Cenevre (4.693 dolar), Chicago (4.683 dolar) ve Dubai (4.589 dolar) oldu.

Bir odalı daire kiralarında da New York zirvedeki yerini koruyor

Bir odalı daire kira fiyatlarında da, yine listede ilk sırayı alan New York bulunuyor. Burada, ortalama kira bedeli 4.143 dolar seviyesine ulaşmış durumda. Bu şehri, 3.394 dolar ile Boston, 3.332 dolar ile San Francisco, 3.167 dolar ile Singapur ve 2.985 dolar ile Londra takip ediyor. En yüksek kira artış oranları ise; New York’ta %22,3, Boston’da %25,1, San Francisco’da %1,0, Singapur’da %55,4 ve Londra’da %39,3 olarak kayıtlara geçti. İstanbul’da ise, son beş yılda %178,5’lik artış göstererek, 340 dolar seviyesinden 948 dolara yükseldi. Ancak, bu artış oranına rağmen, listede 50’nci sırada yer aldı.

Kira sonrası kullanılabilir gelir ve şehirlerin yaşam kalitesi

İki kişinin ortaklaşa yaşadığı, üç odalı bir dairede kira ödendikten sonra kalan gelir endeksinde Cenevre, ilk sırada yer aldı. Bu şehirde, kira sonrası kullanılabilir gelir endeksi 11.274 olarak hesaplanırken, bu değer, New York gibi diğer büyük şehirlerin yaklaşık altı katına karşılık geliyor. Zürih ve San Francisco ise onu takip ediyor. Son beş yılda, kira gelirleri ve yaşam maliyetlerindeki değişiklikler kapsamında, Moskova %237’lik artışla en hızlı yükselişi gösterdi. Aynı dönemde, Varşova %196,5, Şanghay %143, Hong Kong %116,6 ve Bangalore %108,8 oranında artışlar yaşadı. Öte yandan, Meksika %386, Kahire %309 ve Lizbon ise %151’lik ciddi düşüşler gösterdi.

Kiralarda en sert düşüşler ve yüksek gelirli şehirler

San Francisco’da, üç odalı daire kira fiyatları son beş yılda %12,1 oranında azaldı. En büyük düşüş ise, %21,7 ile Tokyo’da gerçekleşti ve bu şehir, sıralamada 34. sırada yer aldı. Şangay’da %8, Wellington’da %1, Pekin’de %11,3 ve Manila’da %8,2 oranında düşüşler görüldü.

Aylık net maaşlar ve yaşam standartları

Vergi sonrası aylık net maaşlarda ise, Cenevre %25,2 artışla 7.984 dolar seviyesine yükselerek en yüksek değeri gördü. Bu şehri, 7.788 dolar ile Zürih, 7.092 dolar ile San Francisco ve 6.156 dolar ile Lüksemburg takip etti. İstanbul ise, 2025 itibarıyla aylık net maaşta 934 dolar ile 57’nci sırada yer alıyor ve son beş yılda %94,5 oranında artış gösterdi. Şehir merkezinde satılık dairelerin metrekare fiyatı açısından ise, Hong Kong 25.946 dolar ile en yüksek değeri gösterirken, onu Zürih, Seul, Cenevre ve Londra izliyor. İstanbul, %103 artışla 3.036 dolar seviyesine ulaştı ve 57’nci sıraya yerleşti. Bu rakam 2020 yılında yaklaşık 1.492 dolar seviyesindeydi.

Bir odalı ve üç odalı daire kira fiyatlarının karşılaştırması

Rapora göre, bazı büyük metropollerde, bir odalı daire kira fiyatları, son beş yılda üç odalı daireleri geçti. Zürih’te, 1+1 dairelerin kira artışı %35 iken, 3+1 dairelerde bu oran %25,5’e geriledi. Dubai’de ise, bir odalı dairelerin kira artışı %53,9 iken, üç odalılar %49,2 arttı. Dublin’de, 1+1 dairelerin kira artışı %25,6 iken, 3+1’ler %18,6 seviyesinde kaldı. San Francisco’da ise, üç odalı dairelerin kira fiyatları %12,1 oranında düştü, buna karşılık, bir odalı daireler ise %1 oranında artış gösterdi.