CERN ve Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ile Altın Üretimi Mümkün mü?

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN), bilim dünyasının en büyük ve en etkileyici parçalarından biri olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ile dikkat çekici deneylere imza attı. Bu deneyler sayesinde, modern çağın en büyük hayallerinden biri olan altın üretimi, bilimsel olarak sınanmış oldu. Yapılan yüksek enerjili çarpışmalarda, kurşun atomlarının ışık hızına çok yakın seviyelerde hızlandırılarak çarpıştırılması sonucu altın atomlarının oluşturulması sağlandı. 2015-2018 yılları arasında gerçekleştirilen bu deneylerde, toplamda yaklaşık 86 milyar adet altın çekirdeği üretildiği tespit edildi. Bu muazzam çarpışma sonucunda, kurşun atomlarının neredeyse ışık hızının %99,999993’ü oranında hızlandırılmasıyla oluşan altın, kuantum fiziğinin sınırlarını zorlayan bir başarı olarak kayıtlara geçti. Ancak, bu altınların toplam miktarı yalnızca 29 trilyonda bir gram seviyesine ulaşabildi; yani pratik anlamda hiçbir ekonomik değeri yok. Bu gelişme, efsanelerde anlatılan Felsefe Taşı’nın bilimsel bir versiyonunun teorik olarak mümkün olabileceğine işaret etti. Fakat maliyet ve üretim verimliliği, bu yöntemi gerçek anlamda ekonomik kılmaktan uzak duruyor. Simyacıların yüzyıllar boyunca kurşunu altına çevirmeye çalışması, aslında kimya biliminin temelini atmış ve modern kimyanın doğuşuna katkı sağlamıştır. Ayrıca, altın ile kurşunun periyodik tabloda yakın elementler olması, bu inancın kökenini oluşturur. Altının 79 protonu bulunurken, kurşun 82 proton taşır. Bu nedenle, kurşun atomlarını altına çevirmek için yalnızca birkaç protonun çıkarılması veya eklenmesi yeterli olabilir. Physical Review C adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan araştırma makalesine göre, CERN’de gerçekleştirilen deneyler sırasında bu dönüşümün gerçekleştiği gözlemlendi. Çarpışmalar sonucu, daha sık olarak talyum ve cıva gibi elementlerin oluşumu da kayıtlara geçti. Ayrıca, deneyin üçüncü aşamasında saniyede yaklaşık 89 bin adet altın çekirdeği üretildiği tespit edildi. Bu deneylerde, çarpışmalardan çıkan parçacıkları detaylı bir şekilde izleyen ve analiz eden ALICE dedektörü, yalnızca altını değil, aynı zamanda farklı elementlerin ve atomların oluşumunu da yüksek hassasiyetle ölçebildi. Bu gelişmeler, bilim insanlarına evrende elementlerin oluşumu ve dönüşümü konusunda yeni kapılar açtı, ve altın üretiminin sırlarını çözme yolunda önemli bir adım olarak gösterildi.