Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy’un Sektör Değerlendirmesi

Engin Aksoy, Vodafone Türkiye’nin yılın ilk yarısındaki performansını, dünyada giderek yaygınlaşan dijital hizmetleri, Türkiye’nin 5G yolculuğunu ve şirketin global deneyimlerinin Türkiye’ye yansımalarını değerlendirdi. Sektörün ilk altı ayını özetleyen Aksoy, internet talebinin her geçen gün arttığını ancak reel gelirlerde aynı oranda bir artışın gerçekleşmediğini belirtti.

Aksoy, sektörün son on yılda artan yatırım maliyetlerine rağmen, kullanıcı başına ortalama gelirde aynı seviyede bir artışın sağlanamadığını vurguladı:

“2005 yılında gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içinde elektronik haberleşme gelirlerinin (EHG) payı yüzde 2,51 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 0,87’ye düştü.”
“Bizim sektörümüz sermaye ve yatırım yoğun bir yapıdadır; talebe ve yükümlülüklerimize bağlı olarak yatırım artışını gerçekleştirmemiz gerekmektedir.”
“Talep artarken, döviz kuru ve enflasyonun etkisiyle de yatırımların maliyeti yükselmektedir.”
“Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) son raporuna göre, işletmeciler tarafından geçen yıl yapılan yatırımlar toplamda 52,4 milyar lira seviyesine ulaşmıştır.”

Ayrıca, yatırımların artması ve gelirlerin düşmesinin yanı sıra vergi ve finansal yükümlülüklerin de sektörde sürdürülebilir bir yatırım ortamının oluşturulmasını zorlaştırdığını ifade eden Aksoy, bu bağlamda düzenleyici kararların büyük önem taşıdığını belirtti. Sektörün sürdürülebilirliği için yatırım ve rekabet ortamının iyileştirilmesi, kaynakların etkin kullanılması ve gelir akışının sürdürülebilir hale getirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

“Yatırım koşullarının iyileştirilmesi, fiber yatırımlarının kolaylaştırılması ve 5G frekans tahsislerinin makul bedellerle yapılması kritik öneme sahip.”

Aksoy, yatırım yükümlülüklerinin uzun vadede dengeli olması, sektörde vergi yükünün hafifletilmesi ve altyapı yatırımlarına teşviklerin sağlanması gerektiğini ifade etti. “Bugün hemen hemen her sektör teşviklerden yararlanırken, bizim sektörümüz de altyapı yatırımlarında desteklenmelidir.” diyen Aksoy, yatırımlarda teşviklerin sektöre önemli katkılar sağlayacağını vurguladı. Ayrıca, yalnızca maddi teşviklerin değil, yapısal teşviklerin de gerekli olduğunu belirtti.

Vodafone Türkiye’nin son bir yılda sektöre paralel gelişmeler kaydettiğini belirten Aksoy, şunları söyledi:

“Gelirlerimiz ve yatırımlarımız artış gösterdi, ancak yatırımlardaki artış daha belirgin.”
“Mart 2023 ile Mart 2024 arasında 9,3 milyar lira yatırım yaptık ve Türkiye’ye yaptığımız toplam yatırımın reel değeri 157 milyar lirayı geçti.”
“Vodafone ekosistemi olarak yalnızca 2022-2023 mali yılında Türkiye GSYH’sine 68 milyar lira katkı sağladık.”
“İzmir’de Edgnex Data Centres by DAMAC işbirliği ile yeni bir veri merkezi kurmayı planlıyoruz; bu projenin toplam yatırım tutarının 100 milyon dolara ulaşmasını öngörüyoruz.”
“Uzun vadeli bir yatırımcı olarak Türkiye’de bulunmaya devam edeceğiz ve ülkemizin geleceğine duyduğumuz güvenle yatırımlarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.”

“5G Türkiye’de hayata geçtiğinde, müşterilerimize 5,5G hizmeti sunacağız.”

Sektörün ikinci yarıda sıcak bir 5G gündemiyle karşı karşıya olduğunu belirten Aksoy, 5G frekans tahsislerinin doğru bir yapı ile ve hızla ihale edilmesini beklediklerini ifade etti. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun 5G ihalesi ve geçiş sürecine ilişkin açıklamalarını hatırlatan Aksoy, “5G frekans tahsisi edilene kadar 700 MHz spektrumunun kullanıma açılması, Türkiye’deki kullanıcıların internet hızını ve kapasitesini artıracaktır.” dedi.

Ayrıca, teknoloji güncellemeleri ile spektrum verimliliğine odaklanmanın kritik olduğunu belirten Aksoy, operatörlerin eski teknolojilere değil, yeni teknolojilere yatırım yapmaları gerektiğini vurguladı. “Yılın ikinci yarısında bu konudaki düzenlemeleri bekliyoruz.” dedi.

Vodafone’un globaldeki 5,5G çalışmalarına da dikkat çeken Aksoy, “Bugün Türkiye’de 5,5G lansmanı yapmaya hazırız. 5G vatandaşlara ulaştığında, Vodafone Türkiye olarak müşterilerimize 5,5G hizmeti sunmuş olacağız; bunun için gerekli teknik altyapımız hazır.” bilgisini verdi.

“Fiberde ortak altyapı şirketinin kurulması önemli bir gereklilik.”

Aksoy, Türkiye için fiber konusunun da büyük önem taşıdığını belirtti. Operatörlerin fibere erişim koşullarının iyileştirilmesi gerektiğini vurgulayan Aksoy, fiber yapısının değiştirilerek ortak altyapı şirketine geçilmesinin elzem olduğunu kaydetti. “Ortak fiber altyapı şirketinin kurulması ve yapısal ayrışmanın sağlanması, Türkiye’ye yapılan yatırımların katlanarak artmasını sağlayacak ve ülke ekonomisine önemli katkılar sunacaktır.” dedi.

Aksoy, Türkiye genelinde 2 milyon kilometrelik fiber ağının kurulmasının, hem evde internet hem de baz istasyonlarının kapasitesi açısından kritik olduğunu belirtti. “Fiber hattını her yıl, bir önceki yıla göre yüzde 17 oranında artırmamız gerekiyor. Bu durumda ortaya çıkacak etkiler, 2030’a kadar Türkiye GSYH’sine yüzde 2,2 oranında, diğer bir deyişle 19 milyar dolarlık katkı sağlayabilir.” dedi.

Vodafone olarak Türkiye’de yatırımlarına devam edeceklerini ifade eden Aksoy, “Geleceğin dijital servislerde olduğuna inanıyoruz. Hedefimiz, Türkiye’nin en hızlı büyüyen yeni nesil bağlantı ve dijital servisler şirketi olmaktır. Sadece iletişim hizmetleri sunmanın ötesine geçiyoruz; dijitalleşmenin gücünü kullanarak dijital pazar yeri, finans ve sigorta hizmetleri sağlayıcısı olma yönünde adımlar atıyoruz.” ifadelerini kullandı.