Recep Erçin’in Ekonomik Değerlendirmeleri
Kümesteki kazları yolarken, diğer kazların ortalıkta dolaşmasını örnek gösteren Mahfi Eğilmez, Türkiye’nin mevcut ekonomik sorunlarına dikkat çekti. Eğilmez, servet vergisi tartışmalarını gündeme getirmek yerine, kayıt dışı ekonomiye yönelmenin daha etkili olduğunu ifade etti. T24’ün 15. yılı vesilesiyle düzenlenen konferansta konuşan Eğilmez, 35 yıldır yapısal reformlardan bahsedip üzerine bir kitap yazdıktan sonra, bu konuda nihayet hükümetlerin adım attığını vurguladı.
20 Bin Dolar Gelir Hedefi: İstatistiksel Bir Hayal
Eğilmez, Türkiye’nin Orta Vadeli Programı (OVP) çerçevesinde 20 bin dolar kişi başına düşen gelire ulaşma hedefinin yalnızca istatistiksel bir hayal olduğunu belirtti. “Türk Lirası bazında milli gelir rakamını nominal olarak alıp, baskılanan dolar kuruna bölüyorsunuz. Mültecileri hesaba katmadan, yalnızca aldığınız nüfus üzerinden bu hesaplamayı yapıyorsunuz” dedi. Eğilmez, kayıt dışı ekonomiyle mücadele ederken, vatandaşların yastık altı birikimlerine yönelmenin Türkiye’nin gerçekleriyle bağdaşmadığını şu sözlerle açıkladı:
- Anadolu kadını kolundaki bileziği vermek istemez; eğer eşinin işleri kötü giderse onu verir ama geri almak şartıyla. İşler düzelince, o bilezik geri alınır.
Türkiye’nin Ekonomik Durumu: Fenerbahçe Benzeri Bir Yaklaşım
Eğilmez, 21. yüzyılda ekonomi biliminin evrensel olmasına rağmen, evrensel bir ekonomi politikası oluşturulamayacağını dile getirdi. “Biz dünyaya uyum sağlayamadık ama dünya bize benzemeye başladı. Bu, olumlu bir gelişme,” dedi. Türkiye’nin enflasyon artarken faiz indirmesini Fenerbahçe örneği ile benzeterek, “Kaleciye geri pas vererek oynayan bir takım var” şeklinde espri yaptı. İngiltere’de bazı futbol takımlarının da bu tarz oyun stratejilerine yönelmeye başladığını ifade etti. Eğilmez, yapılan OVP’lerin sonuçlarını görmekte zorlandıklarını belirtti.
Tütün Kaçağı: 130 Milyar Liralık Sorun
Oturumda yer alan vergi uzmanı Emrah Akın, kayıt dışı ekonomi bağlamında özellikle tütün sektörüne dikkat çekti. Ülkeye giren kaçak tütün ürünlerinin değerinin 130 milyar lirayı bulduğunu aktaran Akın, Türk vatandaşlarının yurt dışından her yıl 8 milyar dolar tütün ürünleri için harcama yaptığını belirtti. Tütün ürünleri üzerindeki maktu vergi oranlarında yapılan düzenlemelerin, enflasyonist etki yaratmadan vergi gelirlerini artırma potansiyeline sahip olduğunu vurguladı. Ayrıca, yeni gelir ihtiyacının ortaya çıkmasıyla birlikte ilave vergisel düzenlemelerin beklenebileceğini de sözlerine ekledi.
Yeni Düzensizlik: Türkiye’nin Hazırlığı
2023 Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası sahibi Prof. Dr. Ayşe Zarakol, T24 etkinliğinde “Yeni düzensizlik” teması altında bir konuşma gerçekleştirdi. 2018 küresel finansal krizinin ardından Batı’da bir güvensizlik ortamının oluştuğunu belirten Zarakol, “Liberal uluslararası düzeni nasıl kurtarabiliriz?” sorusunun tartışılmaya başlandığını ifade etti. Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesinin ardından ABD ve AB’nin iş birliği içinde hareket etmesinin, bu düzenin kurtarılabileceğine dair bir umut yarattığını vurguladı. Ancak, zamanla liberal küresel düzenin kurtarılamayacağı görüşünün baskın hale geldiğini kaydetti.
Zarakol, dünya jeopolitiğinin Küresel Batı, Rusya-Çin ve Küresel Güney olmak üzere üç parçalı bir yapıya dönüştüğünü belirtti. 21. yüzyılın Soğuk Savaş dönemi gibi geçeceğini ileri süren Zarakol, Batı’nın psikolojik olarak bu duruma hazır olmadığını ancak Türkiye’nin bu duruma hazır olduğunu vurguladı.