Şap Hastalığı ve Türkiye’nin Mücadele Stratejileri

Sağlık Bakanlığı Yardımcısı Gümen, katıldığı bir televizyon programında şap hastalığının, çift tırnaklı hayvanlar üzerinde etkili olan ve bulaşıcı, verim kaybına neden olan, ancak ölümcül olmayan viral bir hastalık olduğunu açıkladı. Gümen, hastalığın hızlı yayıldığını ve hayvanlar arasında ciddi bir ekonomik etki yarattığını vurguladı. Ayrıca, Şap Enstitüsü’nün yıllık 50 milyondan fazla doz aşı ürettiğine dikkat çekti; bu aşılardan bir kısmının yurtiçinde kullanıldığını, diğer kısmının ise Azerbaycan gibi komşu ülkelere gönderildiğini belirtti.

Gümen, şap hastalığıyla mücadelenin temelinde aşılamanın yattığını ifade ederek, “2023 yılında Sat-2 virüsü ilk kez ülkeye giriş yaptı ve benzer bir mücadele gerçekleştirildi. Tüm ülke 49 gün boyunca hayvan hareketleri kontrol altına alındı” dedi.

Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün Türkiye’yi Örnek Alması

Gümen, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün 2023-2024 yıllarındaki başarılı mücadeleleri nedeniyle Türkiye’yi örnek gösterdiğini belirtti. Kendisi, geçtiğimiz yıl, şap hastalığını %80 oranında azaltmayı başardıklarını hatırlatarak, şunları söyledi:

“Geçen yıl üç aşılama kampanyası düzenledik ve hastalığın yayılmasını engelledik.”
“12 Mayıs’ta yeni şap serotipi Sat-1 Hakkari Derecik’ten ülkemize giriş yaptı. Durumu detaylı şekilde kontrol ettik ve bölgedeki hayvan hareketlerini durdurduk.”
“Hakkari ve Van bölgelerine 170 veteriner göndererek, toplamda altı gün içerisinde aşılama çalışmaları gerçekleştirdik.”
“Amacımız, hastalığın kurban bayramı öncesinde batıya yayılmasını engellemekti ve bu hedefe büyük ölçüde ulaştık.”

Hayvan Hareketlerinin Kontrolü ve Pazarlar

Gümen, hayvan pazarlarının kapatılmasının radikal bir karar olduğunu ancak zorunlu olduğunu belirtti. Sahaya 6 milyon doz aşının gönderildiğini ve aşının etkisi artırıldıkça pazarların yeniden açılacağını söyledi. Ayrıca, aşının tek başına yeterli olmadığını, hayvan hareketlerinin de kontrol altında tutulması gerektiğine dikkat çekti.

Gümen, şunları dile getirdi:

“81 ildeki hayvan pazarlarını kapattık, fakat tüm hayvan hareketlerini yasaklamadık.”
“Hastalık olmayan illerde hayvan hareketleri serbest, hastalık görülen bölgelerde ise hareketler durduruldu.”

TARPOL Raporundaki Kayıp ve Ekonomik Etkiler

Gümen, Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi’nden (TARPOL) gelen ve 4,1 milyar dolar zarar iddiasını değerlendirdi. Kendisi, Türkiye’nin yıllık hayvansal üretiminin yaklaşık 6-6,5 milyar dolar olduğunu belirterek, “Tüm hayvancılığın tamamen bitmesi halinde böyle bir zarar ortaya çıkar ki, bu mümkün değil. 6 milyon aşılama yaptık, aşılanan hayvanlar yine hastalıkla karşılaşabilir, ancak hafif seyredecekler. Bu rakamlar gerçekçi değil ve hesaplamalar doğru değil” dedi.

Karkas Et Fiyatlarındaki Güncel Durum

Gümen, karkas et fiyatlarındaki düşüşü ve bunun nedenlerini şöyle açıkladı:

“Geçen yıl kurban bayramı sonrası et fiyatları düşüşüyle bu yılki düşüş arasında fark yok.”
“Şap hastalığının et fiyatlarını düşürmesi gerçekçi değil.”
“Geçen yıl kurban bayramından sonra fiyatlar nasıl düşmüşse, bu yıl da aynı şekilde düştü.”
“İki ay içerisinde fiyatlar tekrar yükselmeye başlayacak. Okullar açıldığında ve tüketim arttıkça fiyatlar yükselecek.”
“Aşırı yükselme ve düşüşler her zaman ekonomimize zarar verir, bu nedenle kontrollü bir üretim ve fiyat politikası izlemeye devam edeceğiz.”

Gelecek Planları ve İthalat

Gümen, 2028 yılına kadar hayvan ve karkas ithalatının tamamen sona ereceğini ve ülke hayvancılığı açısından önemli bir dönüm noktası olacağını belirtti.