Melek Yatırım Ağları ve Türkiye’deki Gelişmeler

Türkiye’de melek yatırım ağları aracılığıyla ilk yatırımın gerçekleştirildiği tarih, Haziran 2013 olarak kaydedilmektedir. Bu tarihten itibaren, başlangıç veya büyüme aşamasındaki toplam 80 yatırım için 233 yatırımcı, 43 milyon 946 bin lira sermaye aktarmıştır. Uygulama çerçevesinde, geçen yıl 4 yatırımcı, 17 girişime toplamda 5,2 milyon liralık sermaye sağlamıştır. Bu yılın ilk dokuz ayında ise 18 yatırım gerçekleştirildi ve 36 melek yatırımcı toplamda 11 milyon 171 bin lira sermaye transferi gerçekleştirmiştir.

Yatırım başvuruları, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinden yapılmıştır. Bu başvuruların dağılımı şu şekildedir:

1 başvuru Konya
1 başvuru Bursa
1 başvuru Kocaeli
2 başvuru Kırıkkale
2 başvuru İzmir
4 başvuru Ankara
69 başvuru İstanbul merkezli firmalar için yapılmıştır.

Girişim sermayesi fonlarına kaynak aktarımını düzenleyen bireysel katılım sermayesi sistemine ilişkin mevzuat, Haziran 2012’de yürürlüğe girmiştir. Bu sistem, uygulama yönetmeliği Şubat 2013’te yürürlüğe girdikten sonra faaliyete geçmiştir. Bu kapsamda gerçekleştirilen ilk yatırım ise Haziran 2013’te olmuştur. Söz konusu tarihten bu yana, iptal edilenler hariç 1098 melek yatırımcı lisansı düzenlenmiştir. Bu lisanslardan 603’ü hâlâ aktif durumdadır. Uygulama kapsamında, 2023 yılı içerisinde 158, 2024 yılının ilk 9 ayında ise 74 lisans verilmiştir.

Lisans başvurularının dağılımında dikkat çeken bir diğer nokta ise, başvuruların %67,94’ünün yüksek gelir veya servet sahibi kişiler tarafından, %32,06’sının ise tecrübeli yatırımcılar tarafından yapıldığıdır.

Yatırım Alan Şirketlerin Ortaklık Yapısı

Yatırım yapılan işletmelerin ortaklık yapısı incelendiğinde, %47’sinin 5’ten az, %19’unun 5 ile 10 arası ve %34’ünün ise 10’dan fazla ortağa sahip olduğu görülmektedir. Melek yatırımcıların sermaye aktardığı sektörlerin başında bilgisayar programlama ve danışmanlık ile bilgi teknolojisi ve bilgisayar hizmet faaliyetleri gelmektedir. Bu sektörleri veri işleme ve barındırma ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri takip etmektedir.

Bireysel katılım yatırımcıları, Bakanlık tarafından akredite edilmiş ağlar üzerinden lisans ve yatırım başvurusu yapabilmektedirler. Sistemde şu anda aktif olarak faaliyet gösteren 18 akredite ağ bulunmaktadır. Bu ağların dağılımı ise şu şekildedir: