Hamide HANGÜL

Ekonomi yönetimi, enflasyonla mücadeleyi kararlılıkla sürdürürken, ekonomi çevrelerinde de dezenflasyon sürecine dair yıl sonuna doğru artan bir faiz düşüşü beklentisi gözlemleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Eylül 2023 itibarıyla yıllık enflasyon oranı yüzde 49,38 olarak kaydedildi. Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde, 2024 yılı sonunda enflasyonun yüzde 41,5, gelecek yıl için ise yüzde 17,5 seviyelerine düşmesi öngörülüyor. Bu tahminler, önceki OVP’de yer alan yüzde 33 ve yüzde 15,2’lik hedeflerin yukarı yönlü güncellenmesiyle birlikte, son 1-2 yıl içinde gerçekleşen düşüşe işaret ediyor.

TÜİK verilerine göre, Eylül 2022’de tüketici fiyat enflasyonu (TÜFE) yüzde 83,45, Eylül 2023’de ise yüzde 61,53 seviyesine geriledi. Bu yıl Eylül ayında ise enflasyon yüzde 49,38 olarak gerçekleşti. Bu istatistikler, enflasyonda kademeli bir düşüş yaşandığının ve ekonomideki iyileşme sinyallerinin arttığının bir göstergesi.

Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül ayındaki 6’ncı toplantısında politika faizini yüzde 50 seviyesinde sabit tutma kararı aldı. Böylelikle, Mart 2024’ten bu yana faiz artırımına gitmedi. Ekonomik çevreler, bu verilere dayanarak, yıl sonuna doğru faiz indirim beklentilerinin güçlendiğini belirtiyor.

Elinde nakdi olanlar harekete geçti

Piyasalarda faiz indirim beklentisinin artması, elinde nakit parası bulunan yatırımcıları da harekete geçirdi. Hem faizlerdeki düşüş beklentisi, hem de bankaların yıl sonuna yaklaşırken mevduat rekabetinin artması, faiz oranlarının 2-3 puan kadar yükselmesine yol açtı. Çünkü verilen kredilerde, en büyük finansman kaynağı hala mevduatlar. Bu durum, bankalar arasındaki rekabeti artırırken, artan rekabet ortamı da tüketicilere fayda sağlıyor. Nakit parası olan yatırımcılar, cazip faiz oranlarından yararlanmak istiyorlar.

Bankaların ‘hoş geldin’ faiziyle sunduğu yüksek oranlar, elinde nakit olan tüketicileri harekete geçirdi. Yıl sonu yaklaşırken, enflasyonla birlikte faiz oranlarında düşüş tahminleri, tüketicilerin cazip faiz fırsatlarını değerlendirmeye yöneltti. En yüksek faiz oranını yakalamak isteyen ve nakdi olan tasarruf sahipleri, bankalar arasında dolaşmaya başladı.

Açılan yeni hesaplar artıyor

Bankacılık sektöründen elde edilen bilgilere göre, daha önce 40-45 bandında olan mevduat faiz oranları, son dönemde hoş geldin faizi kampanyalarıyla 50-55 bandına yükseldi. Nakit parası olanlar, bir ay boyunca parasını bir bankada tutarak yüksek faiz kazancını elde ediyor ve ardından bu kazançla birlikte, başka bir bankaya geçip daha yüksek faizler almaya çalışıyor. Örneğin, bir banka 1 milyon lira yatırana 50 bin lira hoş geldin faizi sunuyorsa, yatırımcı bir ay boyunca orada kalarak ardından parasını yüksek faiz sunan başka bir bankaya transfer ediyor.

Bankacılar, “Şu anda çok fazla talep var. Önceki günlerde günde 3-4 yeni müşteri hesabı açılırken, şimdi günde yaklaşık 10 yeni müşteri geliyor. Bankalara göre faiz oranlarında değişiklikler söz konusu; ancak genel olarak baktığınızda 40-45 seviyelerinde olan oranlar, şu anda 53-55 seviyelerine çıkmış durumda” diyorlar. Bankacılık kaynaklarına göre, mevduat faizlerinde yüzde 50-55’lere kadar çıkan oranların uzun vadede sürdürülebilirliği ise şüpheli. Zira bu oranlar oldukça yüksek. Ayrıca, mevduat kazançları üzerinden yüzde 7,5 oranında vergi de uygulanıyor.