SER Akademi Türkiye 2024 Ar-Ge ve İnovasyon Raporu
SER Akademi, Türkiye 2024 Ar-Ge ve İnovasyon Raporu‘nu yayımladı. Raporda, ülkenin Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri, ulusal ve uluslararası veri setlerinden elde edilen bulgularla kapsamlı bir şekilde ele alındı. Akademinin Genel Müdürü Ömer Özdinç, her yıl Türkiye’nin Ar-Ge ve inovasyon alanlarındaki gelişmelerini detaylı bir biçimde değerlendirdiklerini vurguladı ve yüksek teknoloji ile yazılım sektörlerinde kaydedilen hızlı ilerlemelerin altını çizdi. Ancak, bu alanlarda daha alınacak çok yol olduğunu da belirtti.
AR-GE Çalışan Sayısında Artış
Rapor, Türkiye’deki Ar-Ge çalışan sayısının 2023 yılı itibarıyla önceki yıllara göre daha yavaş bir artışla 400 bine yaklaştığını göstermektedir. Özel sektördeki Ar-Ge personeli %8,8 oranında bir artışla 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki çalışan sayısında ise %7’lik bir düşüş gözlemlendi. Özdinç, özellikle havacılık sektörü‘ndeki büyümeye dikkat çekerek, bu alanı “Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı” olarak nitelendirdi.
Savunma Sanayisinde Yüzde 43’lük Artış
Özdinç, kamu Ar-Ge yatırımlarının %167 oranında bir artış gösterdiğini belirterek, “Kamu Ar-Ge harcamaları içinde en çok payı artıran sektör %43 ile savunma sanayisi oldu.” ifadesini kullandı. Savunma sektörünü, tarım ve yeryüzünün keşfi ile kullanımı alanlarının takip ettiğini belirten Özdinç, yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığını vurguladı.
Ar-Ge Harcamalarının Bölgesel Dağılımı
Özdinç, Ar-Ge harcamalarının bölgelere göre dağılımına da dikkat çekerek, Batı Anadolu (Ankara-Konya) bölgesinin bu kategoride birinci olduğunu, İstanbul ile bu alandaki farkın giderek açıldığını bildirdi. Ar-Ge harcamaları, %90 oranında bir artış göstererek, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının %1,42’ye çıktığını ifade eden Özdinç, “GSYH içindeki Ar-Ge harcamalarının oranı bakımından Türkiye, OECD ülkeleri içinde 28. sırada yer aldı. 5 yıllık periyotta ise 21. sırada konumlandı. Harcamalarda yüksek bir artış yaşanmasına rağmen, bu göstergenin çok fazla artmamasının önemli nedenlerinden biri de GSYH’de yaşanan yüksek artıştır.” dedi.
Teknoparklardaki Gelişmeler
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiğine işaret eden Özdinç, bu bölgelerdeki ihracat tutarının yıllık %67 artışla 2 milyar dolara yükseldiğini vurguladı. Türkiye’nin Küresel İnovasyon Endeksi’ndeki sıralamasının yükseldiğine dikkat çeken Özdinç, bu iyileşmenin, ülkede Ar-Ge ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün bir sonucu olduğunu belirtti.
İmalat Sektöründe İhracat Artışı
Özdinç, imalat sektörünün ihracatının arttığını, ancak şirket karlılık oranında önemli bir değişim yaşanmadığını ifade etti. Yüksek teknoloji sektörünün, diğer teknoloji birimlerine göre yavaşlamadan en az etkilenen alan olduğunu vurguladı.
KOBİ’lerin Yazılım Sektöründeki Rolü
Yazılım sektöründe KOBİ’lerin önemine de değinen Özdinç, “Yazılım sektöründe KOBİ’ler, 206 milyar lira ciroyla, sektördeki toplam gelirin %63’ünü, istihdamın da %76’sını oluşturdu. Bu KOBİ’ler arasında 10 çalışandan az istihdam eden mikro KOBİ’ler, 40 milyar lira ciro üreterek, sektörün 4’te 1’inde istihdam sağladılar. Yüksek teknoloji sektörlerinde ise KOBİ’ler, 97 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin yalnızca %17’sini sağladı ve sektördeki çalışanların %39’u KOBİ’lerde istihdam edildi.” ifadelerini kullandı.