Türk İş İnsanları ve Müteahhitlik Firmaları Irak’ta Fırsatları Değerlendiriyor

Nurdoğan A. ERGÜN Savaş sonrası dönemde Irak’ın yeniden yapılandırılmasında aktif rol üstlenmek isteyen Türk iş insanları ve müteahhitlik firmaları, Bağdat’ın ardından Basra’ya geçerek bölgedeki iş fırsatlarını yerinde inceledi. Beraberindeki 150 kişilik Türk heyeti ile Irak’taki temaslarının 2. gününde Basra’da açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Irak’ın Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı üçüncü ülke konumunda olduğunu ifade etti. Türkiye’nin ise Irak’ın en fazla ithalat yaptığı ikinci ülke olduğunu vurgulayan Bolat, 2023 yılı itibarıyla iki ülke arasındaki ticaret hacminin yaklaşık 20 milyar dolara ulaştığını belirterek, gerçek potansiyelin 30 milyar dolar seviyelerinde olduğuna dikkat çekti.

Bakan Bolat, Türkiye ile Irak arasında karşılıklı ticaret için büyük fırsatlar bulunduğunu ifade ederek, “Basra, Türkiye’nin Körfez ile ilişkilerinin başlangıç noktasıdır. Aynı şekilde Türkiye de Irak’ın Avrupa’ya açılan kapısıdır” dedi. Basra’nın Irak’ın ekonomik ve finans merkezi olduğuna işaret eden Bolat, “Irak’ın finansal ve ekonomik başkenti olarak bilinen Basra’da üretilen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), ulusal toplamın yaklaşık %60’ını oluşturmaktadır. Irak’ın yegâne derin su limanları olan Basra Limanı ve Umm Qasr Limanı, bölgeyi bir ticaret ve lojistik merkezi haline getirmektedir. Basra, Kalkınma Yolu’nun başlangıç noktası olan Büyük Faw Limanı’nın da ev sahipliğini yapmaktadır” şeklinde konuştu.

Bakan Bolat, gerçekleştirilen görüşmelerin çok verimli geçtiğini kaydederek, Irak ile ticari ilişkilerin yalnızca ihracat ve ithalat ile sınırlı olmadığını ifade etti.

Kalkınma Yolu, Yatırım ve Ticaret Fırsatları Getirecek

Kalkınma Yolu projesinin her iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir dönem başlatacağını belirten Bolat, “Ülkemiz ile Irak arasında tahsis edilen stratejik ortaklık çerçevesinde kazan-kazan ilkesi ile faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. Irak’ın önemli rol üstlendiği Kalkınma Yolu Projesi ile Irak’ın lojistik alanında önemli atılımlar gerçekleştireceğini, üretim ve dış ticaret kapasitesini artırarak dünya pazarındaki yerinin güçleneceğini ve yabancı yatırımları artırarak ülkenin istikrara kavuşmasını sağlayacağını öngörmekteyiz” dedi.

Mobilya İhracatına İvme Kazandıracak

Irak’ın yeniden yapılanma sürecinde 1 milyon adet konut yapılacağını hatırlatan Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, bu durumun yeni mobilya ihtiyacı doğuracağını belirtti. Güleç, “Mobilya sektörümüzün lider pazarı Irak. Geçen yıl Irak’a 500 milyon dolarlık mobilya sattık. Bu yılın ilk 10 ayında geçen yıla göre yüzde 23 artışla 484.4 milyon dolara ulaştık. Yılı 500 milyon doların üzerinde kapatırız. 2027 yılına kadar sadece mobilya ihracatımızı iki katına çıkararak 1 milyar doların üzerine taşıyacağız” diye konuştu. Bunun zor bir hedef olmadığını anlatan Güleç, “Biz bu ülkede zorlu koşullara rağmen mağazalar açtık, büyüdük. Türk mobilyasına inanılmaz bir değer verilmektedir. O nedenle yeni konutlarla birlikte bu rakama rahatlıkla ulaşırız. Burada istikrarın sağlanması ve 1 milyar doları yakalamamızla birlikte markalarımız da ülkeye yatırım yapar. Çünkü artan talep servis ihtiyacını artırır. Bazı yan ürünler için burada atölyeler kurulacak. Yani yatırımlara da sıcak bakıyoruz” ifadelerini kullandı.

“Yeni Basra’nın Tarihini Birlikte Yazalım”

Basra’nın yeni yatırımlar için bakir bir toprak olduğunu söyleyen Basra Valisi Esad El-Eydami ise, “Yeni Basra’nın tarihi yazılacak. Büyük bir yapılaşma ve imar çalışmaları devam ediyor. Basra’yı yatırımlarla daha da ileri götürmek istiyoruz. Biz gerçek bir ortaklık istiyoruz. Türk iş insanları burada kendi evlerindeler. Basra, yatırım için ve imar için hazır” dedi.

Türk Firmaları Basra’nın İmarına Hazır

Basra’nın enerji, ticaret ve lojistik merkezi olarak geliştirilmesi sürecinde çalışmaya hazır olduklarını ifade eden Bolat, “Türk firmaları Irak’ın yeniden yapılandırılması çalışmalarında büyük bir rol üstlendi. Türk firmaları, tesis ve altyapı inşaatları, hastane, yol, kanalizasyon, su şebekesi, okul ve konut projelerinin inşaatı ve yenileme ve geliştirme gibi projeleri ile Basra’nın imarına katkı sunmaya hazır. Bugün, önde gelen Türk müteahhitlik firmalarıyla birlikte güçlü bir temsille buradayız. 2000’li yılların ortalarından bu yana sektörümüz, tüm küresel ve bölgesel sorunlara rağmen yılda ortalama 20 milyar dolarlık yıllık toplam proje bedelini aşıyor. 2023’te 28 milyar dolar değerinde yurt dışı proje sözleşmesine imza atıldı. Irak’ın huzur ve sulha kavuştuğu bu dönemde firmalarımız, Irak halkına bugüne kadar elde ettikleri tüm tecrübeleriyle fayda sağlamaktan büyük bir onur duyacak. Umuyorum ki bu temeller, Türkiye-Irak ilişkilerinde yeni bir dönemi başlatacak ve iki ülkenin de yararına olacak bir kazan-kazan anlayışını güçlendirecektir.”

Kiğılı, Güney Irak’ta 3 Mağaza Açacak

Irak’ta savaş sonrası perakende yatırımlarının hareketlendiğini ifade eden Kiğılı CEO’su Hilal Suerdem, “Türkiye ile Irak arasında yeni bir dönem başlıyor. Biz de bu yeni dönemde yer almak ve yeni bir yapılanma için geldik. Irak’ta tekstil ve hazır giyim pazarının yüzde 40-50’sini alabiliriz. Şu anda yüzde 20’lerdeyiz. Pazarda Çin ürünleri ön plana çıkıyor ama biz kalite olarak ön plana çıkıyoruz. Fiyat olarak biraz sıkıntımız var. İmalat maliyetleri anlamında zorluk yaşıyoruz ama bunların geçici olduğunu biliyoruz” dedi. Kuzey Irak’ta mağazaları bulunduğunu ve Güney Irak’ta da olmak istediklerini belirten Suerdem, 3 yıl içerisinde Bağdat’ta en az 3 mağaza açma planlarının olduğunu kaydetti.

“Irak, En Büyük İhracat Pazarımız”

Bağdat’taki görüşmelerin Türk iş insanları için oldukça verimli geçtiğini belirten Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “Bu yıl 10 aylık süreçte Irak’a ihracatımız yüzde 5,3 artışla 11 milyar dolara yaklaştı. Irak, bu coğrafyada en büyük ihracat pazarımız. Hububat, kimyevi maddeler, mobilya ve çelik gibi sektörlerde güçlü bir iş birliğimiz mevcut. Ülkenizde Türk ürünlerinin tercih edilmesi, ekonomilerimizin birbirini nasıl tamamladığını göstermektedir” dedi.