Tayvan ve Küresel Mikroçip Üretim Sektörü

Tayvan, küresel mikroçip üretiminde lider konumda bulunan Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) ile son yıllarda sıkça gündeme gelmektedir. Bunun yanı sıra, United Microelectronics Corporation (UMC) ve MediaTek gibi şirketler de üretim kapasiteleriyle dikkat çekmektedir. Hollandalı ASML ve Güney Koreli Samsung gibi önemli firmalar, bu sektördeki üretimleriyle öne çıkmaktadır. ABD’de ise Micron, Intel, Nvidia ve Texas Instruments gibi büyük şirketler faaliyet göstermekte ve bu alandaki yatırımlarını hızlandırmaktadır.

ABD yönetimi, bu yıl CHIPS Yasası çerçevesinde, kendi ülkesindeki şirketlerin yanı sıra TSMC’ye sağladığı milyarlarca dolarlık destekle, global rekabet gücünü artırmayı hedeflemektedir. TSMC’nin Arizona’daki fabrikasında üretilen çiplerin verimlilik oranı, Tayvan’daki benzer tesislere kıyasla yaklaşık 4 puan daha yüksek olarak kaydedilmiştir. Batılı ülkeler haricinde, “Küresel Güney” ülkelerinden Çin, HiSense, Biren ve SMIC gibi firmalar da önemli çip ve yarı iletken üretim kapasitelerine sahip olmaktadır.

Stratejik Önemin Sebebi

ABD, bu yatırımların yanı sıra Japonya ve Tayvan gibi ülkelerle çip üretimi alanında işbirliği yapma çabalarını sürdürmektedir. Covid-19 salgını ve sonrasında yaşanan savaşlar, küresel tedarik zincirlerini tehdit ederken, çip ve yarı iletken üretiminin yerelleştirilmesinin stratejik önemi daha da artmıştır. Uzmanlar, AA muhabirinin çip ve yarı iletken sektöründeki gelişmeler ile geleceği hakkında yönelttiği soruları yanıtlamaktadır.

Yapay Zekanın Sektördeki Etkisi Artacak

ABD merkezli Bilgi Teknolojileri ve İnovasyon Vakfı (ITIF) Küresel İnovasyon Politikası Başkan Yardımcısı Stephen Ezell, TSMC’nin Arizona fabrikasında elde ettiği başarıyı önemli bulmaktadır. Bununla birlikte, TSMC’nin Tayvan’da daha gelişmiş süreç nodülleri üzerinden üretim yaptığına dikkat çekerek, “Bunların hiçbiri, Tayvan’ın küresel yarı iletken üretimindeki, özellikle de en gelişmiş yarı iletkenlerdeki kritik önemini azaltmaz. Tayvan, küresel yarı iletken endüstrisi için her zaman olduğu gibi önemli olmaya devam edecektir.” demektedir.

Ezell, küresel yapay zeka sektörünün 2025 yılına kadar 390,9 milyar dolar büyüklüğe ulaşmasının beklendiğini ve yapay zekanın küresel yarı iletken talebinde önemli bir artışa yol açacağını belirtmektedir. Bu bağlamda, özel yapay zeka çiplerine yönelik artan talebin, yaklaşık yüzde 20 veya daha fazla bir büyüme oranı sağlayacağı öngörülmektedir. TSMC, Samsung, Micron, Intel, Nvidia, Texas Instruments ve ASML gibi şirketlere önemli bir rakip doğma ihtimalinin düşük olduğunu ifade eden Ezell, “Çin’in HiSense, Biren, SMIC, YMTC ve CXMT’si küresel oyuncular olarak ortaya çıkacaktır, ancak ABD, Güney Kore veya Avrupalı rakipleri yakın zamanda yakalayamayacak.” şeklinde konuşmuştur.

Yarı iletkenlerin küresel teknoloji ekonomisinde giderek daha önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Ezell, “Yarı iletkenler, rekabetçi işletmelerin sektörde var olmasıyla ülkeler için yüksek ücretli ve yüksek katma değerli bir sektör haline gelecektir.” değerlendirmesinde bulunmaktadır.

Dönüm Noktası: Covid-19 Salgını

Piyasa araştırma şirketi IDC’nin Etkinleştirme Teknolojileri ve Yarı İletkenler Grup Başkan Yardımcısı Mario Morales, TSMC’nin başka ülkelerdeki üretim kapasitesini artırmayı hedeflediğini dile getirmektedir. Ancak araştırma ve geliştirme unsurlarının Tayvan’da kalmasının en önemli konu olduğunu vurgulamaktadır. Morales, “Bu nedenle ABD ile Çin arasındaki belirsizliklere rağmen, bu konu TSMC’nin gelecekteki temel ilgi alanı olmaya devam edecektir.” diye eklemektedir.

Bu alandaki en gelişmiş teknolojilerin Tayvan ve Güney Kore’de bulunduğunu belirten Morales, “Öncü kapasitenin yüzde 95’inden fazlasının hala Asya bölgesinde olduğunu söyleyebilirim. Bunun değişmesi gerekiyor; çünkü Çin ve Tayvan, artan türbülansla ilişkili çok fazla risk taşımaktadır.” ifadesini kullanmaktadır. ABD ve Avrupa Birliği’nin bu alandaki yatırımlara yönelik yasalar çıkardığına işaret eden Morales, “Covid-19 salgınından bu yana şirketlerin yarı iletkenlerin tedarik zinciri için ne kadar kritik olduğunu fark etmeye başladığını düşünüyorum.” demektedir. Ayrıca, Apple, Google ve Microsoft gibi büyük şirketlerin de bu alanda önemli yatırımlar yapacağına dikkat çekmektedir.

ABD’nin Attığı Adımlar

Küresel çip talebinin, ekonomilerin ve toplumların dijitalleşmesi devam ettikçe uzun vadede artacağına dikkat çeken ABD merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezinden (CSIS) Stratejik Teknolojiler Programı Direktörü James Lewis, Samsung, Hynix, Infineon, ARM ve SMIC gibi şirketlerin büyümeye devam edeceğini ve bu sektörde gerekli bütçe ile uzmanlık doğrultusunda mevcut şirketlerin 2030’da da lider konumda olacağını öngörmektedir. Lewis, “Ülkeler küresel pazara güvenemiyorlarsa kendi yarı iletken endüstrilerine ihtiyaç duymaktadır. ABD, ihracat yasaklarında elini fazla zorlarsa, Amerikan çipleri tasarlanana kadar kısa vadeli bir aksama yaşanacaktır. Bu, ABD’nin hızlandırmak istemesi gereken bir eğilimdir.” şeklinde görüş belirtmektedir.

Gelecekte Yarı İletken Üretimi

Hindistan merkezli Takshashila Enstitüsünün Müdür Yardımcısı Pranay Kotasthane, dünyada odak noktasının yalnızca üretim değil, yarı iletken tedarik zincirinin diğer aşamalarına kayacağını ifade etmektedir. “Şu anda grafik işleme birimleri (GPU) makine öğrenimi uygulamaları için kullanılmakta, ancak birçok şirket bu tür iş yükleri için özelleştirilmiş uygulamaya özgü çipler üzerinde çalışmaktadır. Bu, yeni çip tasarımları ve mimarileri gerektirecektir.” diyen Kotasthane, belirli bir alanda daha fazla transistör sıkıştırmanın yanı sıra, odak noktasının paketlemedeki inovasyona kayacağını da belirtmektedir.

Yarı iletken üretimine erişimin gelecekte önemli hale geleceğini belirten Kotasthane, bunun yurt içinde gerçekleşmesi gerekmeyeceğini, dost ülkelerde üretim tesislerinin bulunması ve düşman ülkelerin tekel oluşturmamasının gerektiğini vurgulamaktadır. “Hiçbir ülke kendi yerel üretim tesislerini inşa edip karlı bir şekilde işletmeyi göze alamaz. Tayvan’ın en büyük ithalat kalemi çipler olsa da, en büyük ihracat kalemi de çiplerdir. Yarı iletkenler konusunda çok taraflı işbirliği bir zorunluluktur, bir tercih değildir.” diye eklemektedir.