20 yaşından büyük otomobile sahip olanların araçlarını hurdaya ayırmaları durumunda Özel Tüketim Vergisi’nden muaf olarak yeni otomobil satın alabilmelerini sağlayacak bir kanun teklifinin Meclis’e sunulduğu söylentileri dolaşıyor. Bu iddia, TBMM’nin resmi web sitesinde henüz yer almazken, geçmişteki benzer uygulamalarda ÖTV muafiyeti yerine yalnızca bir indirim sağlanmıştı. 2019 yılında yürütülen hurda indirimi programında, ÖTV matrahı 70 bin lirayı aşmayan araçlar için 15 bin lira, 70 bin lirayı aşan ancak 120 bin lirayı geçmeyenler için 12 bin lira gibi avantajlar sunulmuştu; ancak 120 bin lirayı aşan matrahlarda bu indirimden yararlanılamıyordu.

Bu tür teşvikler, on binlerce kişinin eski araçlarını imha ederek yeni alımlarda avantaj elde etmesine yol açmıştı. Özellikle 2019’da, 16 yaşından büyük olan otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyonların hurda merkezlerine teslim edilmesiyle trafikten kaydı silinmiş araç sahipleri, bu süreçten faydalanmıştı. Ne var ki, bu dönemde fırsatçılar devreye girerek eski araçları toplayıp yalnızca ruhsatlarını satarak sistemi kötüye kullanmıştı. Bu durum, eski araçların piyasa fiyatlarını yükseltirken, sıfır otomobil bayileri de hurda ruhsatlarını toplayarak alıcılara kolaylık sağlıyordu. Örneğin, bir bayi hurda aracı 2 bin liraya devralıp, bunu sıfır araç alacak kişiye 7 bin liradan satarak hem hurda hem de yeni satıştan kar elde ediyordu.

Dönem dönem ÖTV indirimi veya hurda teşvikiyle ilgili kanun teklifleri sunulsa da, genellikle komisyon aşamasını geçemiyor ve unutulup gidiyor. Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekili Müzeyyen Şevkin’in bu teklifi henüz TBMM sisteminde görünmese de, tam ÖTV muafiyeti iddiaları nedeniyle yasalaşması zor görünüyor. Bu nedenle, spekülatif haberlere veya sosyal medya paylaşımlarına itibar etmemek ve hurda araç devirleri için acele etmemek en doğrusu olabilir.

ÖTV Matrahı ve Oranlarının Güncel Durumu

ÖTV matrahı ve oranları yakın zamanda yeniden düzenlenmişken, Hazine’nin sıfır araç satışlarından elde ettiği vergi gelirleri artıyor. Ülke ekonomisinin reformlarla güçlendirilmesi ve cari açığın önlenmesi amacıyla petrol ithalatını azaltma çabaları devam ederken, sıfır araç satışlarındaki rekor artışlar, tam ÖTV muafiyetinin gerçekleşme olasılığını zayıflatıyor. Eğer bir muafiyet gelirse, fırsatçılığı önlemek için belirli kurallar getirilmesi şart; örneğin, ÖTV muafiyetli araçların en az 2 yıl satılmaması ya da satılması halinde vazgeçilen verginin tahsil edilmesi gibi önlemler alınmalı. Ayrıca, bir kişinin birden fazla muafiyetli araç almasını engelleyecek düzenlemeler de gerekli olabilir.

Şu anda birçok otomobil için ÖTV oranları sınırda seyrediyor. Matrahsız fiyatlardaki olası zamlar, araçları yüzde 90-100’lük ÖTV dilimine sokabilir. Bu yüzden, yerli üretim modeller hariç diğer araçlarda spekülatif indirim iddialarına dayalı düşük fiyatlı alımlar zorlaşabilir ve piyasa dengesini korumak için dikkatli olunmalı.