Küresel Piyasalar Dalgalı Bir Haftayı Geride Bıraktı

Geçen hafta, küresel finans piyasaları, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni tarifeleriyle ilgili alınan kararlardan ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) toplantı tutanaklarından gelen sinyallerle karmaşık bir seyir izledi. Bu gelişmeler, yatırımcıların risk iştahını zaman zaman azaltırken, piyasalarda belirsizlik ve dalgalanma artışına neden oldu. Trump’ın tarifelerle ilgili sert açıklamaları, özellikle gelişmekte olan ülke piyasalarında tedirginliği tetikledi ve küresel risk algısını olumsuz yönde etkiledi.

Çarşamba günü yayımlanan Fed toplantı tutanaklarında, faiz indirimi yönünde güçlü sinyaller ve Fed üyelerinden gelen güvercin mesajlar, piyasa katılımcılarının endişelerini hafifletmeye çalıştı. Ancak, Trump’ın Kanada ve Brezilya gibi ülkelerden gelen ürünlere yönelik ek tarifeleri ve gümrük vergisi kararları, ticaret savaşlarının yeniden alevlenebileceği korkularını güçlendirdi. Trump’ın, Kanada’ya yönelik yüzde 35 gümrük vergisi uygulayacağını ve misillemeler halinde oranların artabileceğini açıklaması, ticaret savaşlarının derinleşebileceğine dair endişeleri artırdı. Bu gelişmelerle birlikte, ABD Başkanı Donald Trump, Texas seyahatinden önce yaptığı açıklamada, Brezilya’ya yüzde 50 oranında tarife getireceklerini ve gerekirse bu oranı daha da yükseltebileceklerini belirtti. Ayrıca, Kanada ile olan ilişkilerde ise “İyi karşılandı, nasıl olacağını göreceğiz” ifadelerini kullandı. Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’a da sert sözlerle yüklenerek, faiz oranlarının 3 puan daha düşük olması gerektiğini savundu ve Powell’ın “berbat” bir iş çıkardığını iddia etti.

Finansal Piyasalarda Dalgalanma ve Emtia Fiyatlarındaki Gelişmeler

Gelişmelerle birlikte, pay piyasaları karışık bir görüntü sergilerken, tahvil ve altın fiyatlarında dalgalı seyir dikkati çekti. ABD tahvil piyasasında, özellikle 10 yıllık tahvil faizleri yaklaşık 7 baz puanlık artışla %4,42 seviyesine yükseldi. Altın ons fiyatı ise %0,53 artışla 3.355 dolara ulaşırken, gümüş ons fiyatında %4,05’lik yükselişle 38,4 dolara çıktı. Brent petrolün varil fiyatı ise %3,08’lik artışla 70 dolara yükselerek, enerji piyasalarında da hareketlilik yaşandı. Ayrıca, Trump’ın bakır ithalatına yüzde 50 tarife uygulama kararıyla, bakır fiyatları piyasalarda yeni rekorlar kırdı. Çarşamba günü 5,81 dolar seviyesine ulaşan bakırın fiyatı, hafta boyunca %10,4 artışla 5,54 dolara geriledi. Dolar endeksi, %0,7 yükselerek 97,9 seviyesinden haftayı tamamladı. Dijital varlıklar arasında öne çıkan Bitcoin ise, risk iştahındaki artış ve kurumsal alımlar sayesinde 118.800 dolar seviyesini test ederek yeni bir rekor kırdı.

Trump’ın Tarife Mektupları ve Uluslararası Gelişmeler

Başkan Trump, hafta başında Japonya ve Güney Kore’ye yönelik mektuplarında, bu ülkelerden 1 Ağustos itibarıyla ABD’ye getirilen tüm ürünlere yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulanacağını bildirdi. Ayrıca, Kanada’ya yönelik tarifelerde de yüksek oranlar nedeniyle, diğer ülkeler üzerinden yapılan ithalatların daha yüksek vergilere maruz kalacağını açıkladı. Trump, Malezya, Kazakistan, Tunus, Güney Afrika, Bosna-Hersek, Endonezya, Bangladeş, Sırbistan, Kamboçya, Tayland, Laos ve Myanmar gibi ülkeleri de içeren mektuplarda, bu ülkelerin yüzde 10 ek gümrük vergisi ödeyeceğine dikkat çekti. Ayrıca, BRICS ülkelerini de hedef alan Trump, bu ülkelere ek yüzde 10 vergi uygulayacağını ve bu tarifelerin yakında duyurulacağını belirtti. Trump, ABD’nin dolar politikasına da değinerek, “Doları yok etmeye çalışan ülkeleri durdurmak benim önceliğim” ifadelerini kullandı. Bu gelişmeler, piyasalarda tarifelerin ve ticaret savaşlarının ne zaman ve nasıl sonuçlanacağına dair belirsizliği artırdı.

Fed Toplantı Tutanakları ve Para Politikasına Yönelik Görüşler

Fed’in yayımladığı toplantı tutanakları, Trump’ın ithalat tarifeleriyle ilgili fiyat şoklarının geçici veya mütevazı olmasını beklediklerini ve bu nedenle yıl içinde faiz indirimlerinin uygun olabileceğine işaret etti. Çoğu Fed yetkilisi, politika faizinde indirim yapılmasının uygun olacağı görüşünde birleşirken, bazı üyeler ise temmuz ayı faiz indirimine açık olduklarını dile getirdi. Perşembe günü, Fed yetkililerinden gelen güvercin mesajlar piyasalarda dikkat çekti. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, para politikasının sıkı olduğunu ve bu ay faiz indirimi yapmayı düşünebileceklerini belirtti. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly ise, faiz oranlarını düşürme zamanının yaklaştığını ve bu yıl iki faiz indiriminin uygun olabileceğini ifade etti. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise, enflasyonun yukarı yönlü riskler taşıdığını, ancak tarifelerin fiyatlar üzerinde kalıcı bir etkisi olup olmadığının henüz net olmadığını söyledi. Cuma günü ise, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, yeni gümrük vergisi tehditlerinin faiz indirimlerini geciktirebileceğine dikkat çekti.

ABD Borsaları ve Makroekonomik Veriler

New York borsası, geçen hafta satıcılı bir seyir izledi. S&P 500 endeksi %0,31, Nasdaq %0,38 ve Dow Jones endeksi %1,02 değer kaybetti. Makroekonomik veriler ise, ABD ekonomisinin çeşitli yönlerini yansıttı. İşsizlik maaşı başvuruları, 5 Temmuz haftasında 227 bine gerileyerek beklentilerin altında kaldı. Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi, yüzde 3 seviyesine gerileyerek, ekonomideki enflasyonist risklerin hafiflediğine işaret etti. Hazine Bakanlığı’nın verilerine göre, haziran ayında federal hükümet 27 milyar dolar bütçe fazlası verdi. Ayrıca, gümrük vergilerinden elde edilen gelirler, 2025 mali yılının ilk 9 ayında 113 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Önümüzdeki hafta, salı günü enflasyon, sanayi endeksi ve Fed’in Bej Kitap raporu takip edilecek. Çarşamba günü ise Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), sanayi üretimi ve kapasite kullanımı verileri açıklanacak. Perşembe, Philadelphia Fed imalat endeksi ve perakende satışlar izlenecek. Cuma günü ise Michigan Tüketici Güven Endeksi, inşaat izinleri ve konut başlangıçları verileri öne çıkacak.

Avrupa Borsaları ve Siyasi-Gelişmeler

Avrupa borsaları, geçen hafta genel olarak pozitif bir seyir izledi. Bu hafta ise, Euro Bölgesi’nde enflasyon ve sanayi üretimi verileri yatırımcıların odak noktası olacak. ABD ile ticaret konusunda sürdürülen görüşmelerde olumlu gelişmeler devam ederken, AB Komisyonu sözcüleri, “Siyasi ve teknik temaslar devam ediyor, 9 Temmuz’a kadar anlaşma hedefleniyor” açıklamasını yaptı. Almanya Başbakanı Friedrich Merz, ABD ve AB arasındaki gümrük anlaşmazlığında, ay sonunda bir uzlaşma sağlama konusunda “ihtiyatlı iyimserlik” taşıdıklarını belirtti. Jeopolitik gelişmeler de yakından takip edilirken, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna’ya savaşın başından beri yaklaşık 165 milyar Euro destek sağladıklarını ve bu yıl ülkenin ihtiyaç duyduğu finansmanı karşılamaya devam edeceklerini aktardı. Ayrıca, uluslararası finans kuruluşlarıyla imzalanan yeni anlaşma paketleriyle, Ukrayna’nın yeniden yapılanma çabalarına destek verildi. Geçen hafta, İngiltere FTSE 100 endeksi %1,30, Fransa CAC 40 %2,68, Almanya DAX %1,98 ve İtalya MIB 30 %1,15 artış gösterdi. Yeni haftanın makroekonomik takviminde, salı günü Euro Bölgesi’nde sanayi üretimi ve Almanya’da Zew beklenti endeksi, çarşamba günü Euro Bölgesi ve İngiltere’de enflasyon ve dış ticaret verileri, perşembe ve cuma günleri ise Euro bölgesi ve İngiltere’de enflasyon, işsizlik ve üretim endeksleri yer alıyor.

Asya Piyasaları ve Gelecek Haftanın Takvimi

Asya piyasaları, geçtiğimiz hafta Japonya hariç genellikle alış ağırlıklı hareketler sergiledi. Çin yönetimi, kripto varlıklara ilişkin yeni düzenlemeler ve emlak sektörüne destek paketleriyle piyasaları hareketlendirdi. Çin’de, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) haziran ayında %0,1 artış göstererek, beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Üretici fiyat endeksi ise %3,6 ile piyasa öngörülerinin altında kaldı. Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) para politikası belirsizlikleri devam ederken, ABD’nin yeni gümrük vergileri, Japonya’nın faiz artırımlarını geciktirebileceğine işaret ediyor. Bölgedeki endeksler, Çin’de %1,09, Hong Kong’da %0,47 ve Güney Kore’de %3,98 yükseliş kaydederken, Japonya Nikkei 225 endeksi %0,61 değer kaybetti. Önümüzdeki hafta, Çin’de dış ticaret dengesi, Japonya’da sanayi üretimi ve enflasyon verileri izlenecek.

Yurt İçi Ekonomik ve Finansal Gelişmeler

Türkiye’de, geçtiğimiz hafta borsalar alış ağırlıklı hareket etti ve BIST 100 endeksi %0,80 artışla 10.358,46 puana yükseldi. TCMB’nin açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre, Mayıs 2025 döneminde cari işlemler hesabı 684 milyon dolar açık verdi. Aynı dönemde, altın ve enerji dışı cari işlemler fazlası ise 4 milyar 68 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Dış ticaret açığı ise 4 milyar 804 milyon dolar oldu. Yıllıklandırılmış verilere göre, Mayıs ayında cari açık yaklaşık 16 milyar dolar seviyesine ulaşırken, toplam dış ticaret açığı ise 61 milyar dolara yükseldi. Hizmetler dengesi 62,2 milyar dolar fazla verirken, birincil ve ikincil gelir dengeleri de sırasıyla 17,2 milyar dolar ve 68 milyon dolar açık verdi. Dolar/TL kuru, geçtiğimiz hafta %0,8 artışla 40,1790 seviyesinden kapandı. Önümüzdeki hafta, Çarşamba günü bütçe dengesi, Perşembe günü ise konut fiyat endeksi ve satışları verileri takip edilecek. Ayrıca, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü dolayısıyla Borsa İstanbul, Salı günü işlem görmeyecek, diğer günlerde ise normal seyrini sürdürecek.