Küresel piyasalar ve ABD-Çin arasındaki yeni gümrük anlaşmasıyla yükseliş trendine girdi
Dünya genelinde finansal piyasalar, ABD ve Çin’in karşılıklı olarak gümrük tarifelerini geçici süreyle düşürme yönündeki tarihi anlaşmasının etkisiyle oldukça pozitif bir seyir izliyor. Bu gelişmeler, yatırımcıların risk iştahını artırırken, küresel ekonomik görünüm üzerinde de umutları canlandırdı. Özellikle, enflasyon ve resesyon endişeleriyle şekillenen piyasalarda, bu adım önemli bir rahatlama sağladı.
Çin ve ABD tarafları, geçtiğimiz hafta sonunda İsviçre’nin Cenevre şehrinde gerçekleştirilen kapsamlı ticaret müzakereleri sonrası, 90 günlük geçici bir anlaşmaya imza attı. Bu anlaşma çerçevesinde, 14 Mayıs itibarıyla ABD’nin Çin menşeli ürünlere uyguladığı gümrük vergileri %145 seviyesinden %30’a, Çin’in ise ABD’den ithal ettiği ürünler üzerindeki tarifeleri %125’ten %10’a indirdi. Bu adımlar, dünya ekonomisine yönelik önemli bir sinyal olarak değerlendirildi.
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında, Çin ile yeni bir başlangıç yapıldığını ve tüm parasal olmayan engellerin askıya alınacağını açıkladı. Trump, söz konusu anlaşmanın otomobil, çelik, alüminyum ve ilaçlara ilişkin tarifeleri kapsamadığını belirterek, Çin’e karşı herhangi bir zarar vermek niyetinde olmadıklarını dile getirdi. Ayrıca, anlaşmanın uzun vadeli bir ticari ilişkide temel oluşturacağına inandıklarını ifade etti ve 90 gün sonunda kapsamlı bir çözüm sağlanacağını umut ettiğini sözlerine ekledi.
Analistler, bu gelişmenin, küresel ekonomik belirsizlikleri hafifletmek ve ticarette yeni bir sayfa açmak adına önemli bir adım olduğunu vurguluyor. Aynı zamanda, piyasalarda oluşan olumlu hava, dünya ekonomisini sarsan ticaret savaşlarının yumuşama sinyali vermesiyle destekleniyor. Ancak, uzmanlar, bu sürecin sonunda uzun vadeli barış ve sürdürülebilirlik açısından belirsizliklerin devam edebileceğine dikkat çekiyorlar.
ABD Enflasyon Verisi ve Para Politikası Beklentileri
Bugün, piyasalarda en çok dikkat çeken konu, ABD’de açıklanacak olan Nisan ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisi olacak. Bu veri, ABD ekonomisinin genel durumu hakkında önemli ipuçları sunacak ve özellikle enflasyonun seyri ile tarifelerin piyasalar üzerindeki etkisini ortaya koyacak. Fed’in son açıklamalarında, yüksek işsizlik oranlarına rağmen enflasyonun yükseldiği ve bu nedenle para politikasında sıkılaştırma ihtiyacının sürdüğü vurgulanmıştı.
Fed Başkanı Jerome Powell ise, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalarda, tarifelerin enflasyon ve işsizlik oranlarını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekmişti. Ekonomideki göstergelerin henüz netlik kazanmadığını ve piyasalarda belirsizliğin sürdüğünü belirten uzmanlar, uzun vadeli enflasyon beklentilerinin de yakından izleneceğini söylüyorlar. Bu noktada, enflasyon verisinin, Fed’in gelecek politika kararlarını şekillendirmesi açısından büyük önem taşıdığı görülüyor.
Wall Street’te Tarife Anlaşmasıyla Hareketlilik
ABD ve Çin’in uzlaşıya varmasının ardından, dün New York borsasında büyük bir yükseliş yaşandı. S&P 500 endeksi %3,26, Dow Jones endeksi %2,81 ve Nasdaq %4,35 oranında değer kazandı. Ayrıca, vadeli kontratlar yeni güne hafifçe negatif başladı. VIX Endeksi olarak bilinen ve piyasalardaki oynaklığı ölçen gösterge, %17 azalarak 18,2 seviyesine geriledi ve böylece, son zamanlarda görülen düşük seviyelere döndü.
Güçlenen risk iştahı, özellikle teknoloji ve çip şirketleri hisselerine olumlu yansıdı. Amazon %8’in üzerinde, Dell yaklaşık %8, Best Buy %6,6, Apple %6,3 ve Nvidia %5,4 oranında değer kazandı. Aynı zamanda, ABD tahvil piyasasında faizler yükselişi sürerken, 10 yıllık tahvil getirisi %4,46’ya çıkış yaptı. Dolar endeksi ise %1,3 artışla 101,7 seviyesine ulaşırken, yeni işlem gününde hafifçe gerileyerek 101,6 seviyesinde seyrediyor.
Altın fiyatları, ticaret gerilimlerinin azalmasıyla dün %1,7 değer kaybetmişti. Bugün ise, ons fiyatı %0,6 artışla 3.254 dolar seviyelerinde işlem görüyor. Enerji piyasasında ise Brent petrol, küresel talep beklentileri ve ticaret savaşlarının hafiflemesiyle %1,6 artışla 64,6 dolar seviyesinden işlem görüyor.
Avrupa Borsalarında Pozitif Seyir ve Jeopolitik Gelişmeler
Avrupa borsaları, küresel ticaret savaşlarının etkilerinin azalması ve Ukrayna-Rusya savaşına ilişkin barış girişimlerinin artmasıyla birlikte olumlu bir seyir izliyor. Almanya’nın DAX 40 endeksi %0,29, Fransa’nın CAC 40 endeksi %1,37, İtalya’nın FTSE MIB %1,40 ve İngiltere’nin FTSE 100 endeksi ise %0,59 oranında yükseliş gösterdi. Bu gelişmeler, bölgesel istikrar ve enerji güvenliği açısından umut verici bulunuyor.
Özellikle, Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleştirilen Rusya-Ukrayna barış müzakereleri, yatırımcıların gündeminde önemli yer tutuyor. Uluslararası diplomasi kanallarında yapılan görüşmeler, ateşkes ve kalıcı barışın sağlanmasına yönelik umutları güçlendiriyor. Ayrıca, bölgedeki mali kaynakların, endüstriyel teşvikler ve iç piyasa yatırımlarına yönlendirilmesi beklentisi, iyimserliği artırıyor.
Ukrayna ve bölge ülkeleriyle ilgili gelişmeler, savunma sanayi şirketlerinin hisselerinde düşüşlere neden oldu. Rheinmetall %5,9, Leonardo %4,3, Thales %3 ve BAE Systems %1,3 oranında değer kaybetti. Bu gelişmeler neticesinde, Avrupa endeksleri genel olarak yükseliş gösterdi.
Asya Piyasaları ve Hong Kong Dışında Pozitif Seyir
ABD ve Çin arasında tarifelerin 90 gün süreyle indirilmesi sonrası, Asya borsalarında Hong Kong hariç pozitif eğilim devam ediyor. Nikkei 225 %1,8, Güney Kore Kospi %0,1 ve Çin Şanghay bileşik endeksi %0,2 artış gösterdi. Hong Kong’un Hang Seng endeksi ise %1,7 düşüş kaydetti. Bu gelişmeler, küresel risk iştahının toparlanmasına işaret ediyor.
Çin’deki ekonomik teşvik paketlerine ilişkin belirsizlikler ve piyasalardaki satış baskısı, yatırımcıların dikkatini çekiyor. Uzmanlar, Çinli piyasa aktörlerinin, ABD ile olası sert ticari gerginliklere karşı hazırlıklı olduklarını ve stratejilerini güncellediklerini belirtiyorlar.
Yurt İçi Ekonomik Gelişmeler ve Piyasa Beklentileri
Türkiye’de, ABD-Çin ilişkilerinin olumlu seyri ve PKK’nın fesih kararıyla dün Borsa İstanbul %3,80 artışla 9.747,07 seviyesine ulaştı. Ayrıca, BIST 30 Haziran vadeli kontratları da yaklaşık %0,3 yükseldi. Bugün ise, piyasalarda en önemli gündem maddesi, mart ayı ödemeler dengesi verisi olacak. Ekonomistlerin beklentisi, cari işlemler açığının 3,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği yönünde.
Dolar/TL kurunda yatay seyir sürerken, şu an 38,80 seviyesinde işlem görüyor. Analistler, bugün açıklanacak olan cari işlemler dengesi ve yurt dışında Almanya ile Euro Bölgesi’nin Zew ekonomik güven endeksi ile ABD’deki enflasyon verilerini yakından takip edeceklerini belirtiyor. Teknik açıdan ise, BIST 100 endeksinde 9.900 ve 10.000 seviyeleri direnç noktaları olarak öne çıkarken, 9.700 ve 9.600 seviyeleri destek olarak izleniyor.