Kısa Vadeli Dış Borç Stokuna Dair Açıklamalar

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan son açıklamalara göre, kısa vadeli dış borç stokunda önemli değişimler gözlemlenmiştir. Bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku, %15,5 oranında bir artış göstererek 79,0 milyar dolara ulaşırken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku ise %3,9 oranında azalarak 59,0 milyar dolara gerilemiştir.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, 2023 yıl sonuna göre %60,8 oranında artarak 20,3 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştır.
Banka hariç yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları %1,2 oranında azalmış ve 19,8 milyar ABD doları seviyesine inmiştir.
Yurt dışı yerleşik bankaların mevduatları ise %4,4 oranında bir azalışla 19,8 milyar ABD doları olarak kaydedilmiştir.
Yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları ise geçen yıl sonuna göre %26,8 oranında artış göstererek 19,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2023 yıl sonuna göre %5,7 oranında azalarak 51,2 milyar ABD doları seviyesinde olmuştur.

Borçlu bazında incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2023 yıl sonuna göre %14,8 oranında artarak 39,6 milyar ABD doları olurken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu ise %3,3 oranında bir artışla 98,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

Alacaklı bazında değerlendirildiğinde, özel alacaklılar başlığı altında parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar yıl sonuna göre %1,4 oranında azalarak 94,2 milyar ABD doları, parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar ise %3,2 oranında bir azalışla 76,1 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir.

2023 yıl sonunda 1,7 milyar ABD doları olarak belirlenen kısa vadeli tahvil ihraçları, 2024 Eylül sonu itibarıyla 6,0 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemde resmi alacaklılara olan kısa vadeli borçlar ise 47 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir.

2024 Eylül sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stokunun döviz kompozisyonu şu şekildedir:

%47,3’ü ABD doları
%22,4’ü Euro
%14,8’i TL
%15,5’i diğer döviz cinslerinden oluşmaktadır.

2024 Eylül sonu itibarıyla, orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku, 233,1 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Söz konusu stokun 21,4 milyar ABD dolarlık kısmı, Türkiye’de yerleşik bankaların ve özel sektörün yurt dışı şubeleri ile iştiraklerine olan borçlardan oluşmaktadır.

Borçlu bazında değerlendirildiğinde, toplam stok içinde kamu sektörünün %23,7, Merkez Bankası’nın %16,5, özel sektörün ise %59,8 oranında bir paya sahip olduğu gözlemlenmektedir.