İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının üzerinden 10 ay geçmişken, ateşkes müzakereleri yeniden canlandırılma çabası içerisine girdi. Bu seferki müzakereler, Haniye suikastı sonrasında İran ile İsrail arasında artan gerilimlerin gölgesinde gerçekleştiriliyor.

Doha’da başlayan görüşmelerde, arabuluculuk rolünü ABD, Mısır ve Katar üstleniyor. KATAR DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: MÜZAKERELER DEVAM EDECEK

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Katar Haber Ajansı (QNA) aracılığıyla yaptığı açıklamada, ortak arabuluculuk çabalarının sürdüğünü belirtti. Ensari, Katar, Mısır ve ABD heyetlerinin, esirlerin serbest bırakılmasını kolaylaştıracak ve Gazze’ye mümkün olan en büyük miktarda insani yardımın girmesini sağlayacak bir ateşkes sağlama çabalarında ilerleme kaydedeceklerine dair kararlılıklarını vurguladı.

Ayrıca, Katar, Mısır ve ABD liderleri tarafından 8 Ağustos’ta yapılan açıklamada, Gazze halkının ve esir ailelerinin yaşadığı acılara son verilmesi için ABD Başkanı Biden’ın 31 Mayıs 2024’te duyurduğu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen 2735 sayılı karar çerçevesinde bir ateşkes anlaşması ve rehinelerin serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.

Hamas Müzakere Masasında Yok

Görüşmelere, İsrail, Mısır ve ABD’nin istihbarat şeflerinin yanı sıra Katar Başbakanı katılırken, Hamas’ın bu masada yer almadığı dikkat çekiyor. Hamas’ın masaya oturma şartı ise, ABD Başkanı Joe Biden’ın sunduğu ve BM Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen ateşkes anlaşması üzerinden müzakerelere devam edilmesiydi. Üst düzey bir Hamas yetkilisi, İsrail’i ateşkes görüşmelerini Gazze’deki savaşı uzatmak için kullanmakla suçladı. Hamas, arabuluculardan yeni müzakereler başlatmalarını istemek yerine, bir buçuk ay önce kaldığı yerden görüşmelere devam etmelerini talep etti.

İsrail basınında yer alan haberlere göre, müzakere ekibinden bir yetkili, Başbakan Benyamin Netanyahu’nun bazı anlaşmazlıklarda önemli bir esneklik sağladığını ifade etti. Netanyahu, Doha’daki görüşmeler öncesinde İsrailli rehine anlaşması müzakere ekibiyle de bir araya geldi.

ABD’den Açıklama

Görüşmeler sürerken, ABD’den bir açıklama geldi. Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby, anlaşmanın hayata geçirilmesi için tüm tarafları görüşmelere katılmaya davet etti. Kirby, Doha’daki görüşmeleri ‘umut verici bir başlangıç’ olarak değerlendirdi. Amerikan yönetiminin beklentisi, Gazze’de olası bir ateşkesin, İran’ın İsrail’e yönelik askeri bir misilleme gerçekleştirmesini engellemesi yönünde.

Kirby’nin Amerikan basınına yaptığı açıklamalara göre, İran’ın İsrail’e misilleme yapma ihtimali hâlâ mevcut. Kirby, durumu yakından izlediklerini ve hazırlıklı olduklarını belirtirken, “umarım bu noktaya gelmez” ifadesini de eklemeyi ihmal etmedi.

Biden’ın Önerdiği Metin Nasıl İdi?

Biden’ın önerdiği ve BM Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen ateşkes metni üç aşamadan oluşmaktaydı. İlk aşamada, 6 haftalık ateşkes, İsrail askerlerinin yoğun nüfuslu bölgelerden çekilmesi ve öncelikle kadın, yaşlı, hasta veya yaralı rehinelerin karşılığında Filistinli mahkumlarla takas yapılması öngörülüyordu. İkinci aşamada tüm rehinelerin bırakılması ve kalıcı bir ateşkes sağlanması hedeflenirken, son aşamada ise Gazze’nin yeniden inşasına yönelik planlar yer alıyordu.

Hamas’ın elinde şu anda 111 rehine bulunduğu ve bunların 39’unun hayatını kaybettiği düşünülmektedir.