Son aylarda bazı işletmeler “POS cihazı arızalı” ve “Banka komisyonu yüksek” gibi bahaneler kullanarak IBAN üzerinden ödeme talep ediyor. İşletmelerin fiş ve fatura düzenlemeyerek vergiden kaçmalarına yarayan IBAN’a havale yöntemiyle ilgili CİMER ve ilgili kurumlar şikayetler ile dolup taşıyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Denetimi

Hürriyet’ten Oya Armutçu bugün kaleme aldığı köşe yazısında; Hazine ve Maliye Bakanlığının kazançlarını müşterilere IBAN’a transfer yaptırarak kayıtdışı hale getiren işletmelerin peşine düştüğünü yazdı.

Yasal Durum ve Cezalar

IBAN’a ödeme yasal mı? Banka hesabı üzerinden tahsilat yapılması, işlemin tarafları, miktarı doğru olduğu ve gerçek durumla uyumlu olduğu sürece elbette yasal. Ancak banka komisyonundan, ödeme gecikmesinden veya vergiden kaçmak, kayıt dışında kalmak gibi nedenlerle başkalarının IBAN’ının kullanılması söz konusu olduğunda konu yasal değil. Üstelik tüm taraflar için ağır cezalar var.

Ödeme alıp fatura kesmeyenin durumu: Bu ihtimallerden ilki ve en masumu, işletmenin ödemeyi kendi hesabına yaptırıp fatura kesmemesi. Bu durumda ağır cezalar ve özel usulsüzlük cezalarıyla karşılaşılabilir.
Ödeme yapan müşterinin durumu: Ödeme yapan kişinin de bilmeden suç işlediği durumlar olabilir, dolayısıyla dikkatli olunması önemlidir.
Banka komisyonu talebi: İşletmeler, müşterilerden banka komisyonu talep edemez, yasalara aykırıdır.

Müşteri Hakları ve Ödemeler

Ödemenin IBAN’a yapılması zorlanabilir mi? Öncelikle yanlış anlama olmaması için belirtelim ki mal veya hizmeti alanın hesabından satanın hesabına doğru tutarda ve açıklama ile gönderilen bir para varsa ve faturası kesiliyorsa mali ve vergisel düzenlemeler bakımından bir sorun olmaz.

Ama burada da müşteri POS cihazı üzerinden kredi kartı ya da banka kartıyla ödeme yapmak istemesine rağmen “cihaz arızalı” gibi gerekçelerle IBAN’a ödeme için zorlamak başka bir kanuna aykırılık.

İlgili hükme göre işletmeler, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. (Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu-madde 17).