Esnaf ve Sanatkârların Haksız Rekabetle Mücadelesi

Enflasyonla mücadele, Türkiye’de esnaf ve sanatkârların karşılaştığı zorluklar açısından son derece kritik bir öneme sahiptir. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, haksız rekabetin ülke genelinde ciddi bir sorun haline geldiğini vurgulayarak, “Ülkede haksız rekabet durumu, artık katlanılmaz bir boyuta ulaştı. Tüm sektörler büyük sermayelerin kontrolünde. Ne yazık ki, perakende yasası bir türlü gündeme gelmiyor. Bu durum, haksız rekabetin yanı sıra, fiyatları dengeleyecek olan mahalle esnafının neredeyse yok olmasına yol açtı. Artan nüfusa karşın esnaf sayısında ciddi bir artış yok, sokaklarımızda kasap ve manav bulmak neredeyse imkansız hale geldi. Fiyatların karşılıklı olarak ucuzlamasını sağlayacak bir sistemin acilen kurulması gerekiyor. Öncelikle, büyük zincir mağazaların haftada en az bir gün kapalı olması ve açılış-kapanış saatlerinin net bir şekilde belirlenmesi şart. Bunun için ise perakende yasasının çıkması zorunludur. Yasanın yokluğu, Hakkari’den İstanbul’a, Ankara’dan Bursa’ya kadar her yerde aynı fiyatların dayatılmasına sebep oluyor. Oysa esnaf ve sanatkârlarımız, enflasyonla mücadelenin belkemiğini oluşturmaktadır. Anayasa’nın 173. maddesi gereğince, esnaf ve sanatkârların korunması elzemdir. Meclis tatile girmeden önce, açılır açılmaz perakende yasası tartışmalarının öncelikli gündem maddesi olması gerektiğini düşünüyorum.”

Esnafın Durumu

Haksız rekabetin etkileri nedeniyle esnafın artık yalnızca bir tezgahtar haline geldiğini belirten Palandöken, “Türkiye’de, gelişmiş ülkelerdeki rekabet koşullarıyla kıyaslandığında, tamamen farklı bir haksız rekabet yapısı mevcut. Tüm sektörler, büyük sermayelerin elinde toplanmış durumda. Bu büyük firmalar, sadece kendi ürünlerini satmakla kalmıyor; ülkenin dört bir yanındaki ürünlerin fiyatlarını tek tuşla belirleyebiliyorlar. Bu durum, esnafı bitirip onlara yalnızca birer tezgahtar konumuna düşürmüştür. Çiftçileri de kendilerine işçi haline getirdiler. Fideyi verip, ürünü kendileri ürettiriyorlar; ardından o ürünleri toplayıp kendi mağazalarına gönderiyorlar. Ürünlerin fiyatlarını da kendileri belirliyor. Bir yanda işsizlikle mücadele eden bir kitle varken, diğer yanda kendi işini kuracak girişimcilere ihtiyaç var. Artık her şey büyük sermayelerin elinde toplanmış durumda ve bireysel işletmelerin azalmasıyla birlikte et fiyatlarının düşmesini kimse bekleyemez.” şeklinde konuştu.

Çözüm Önerileri

Palandöken, ülkemizin zengin kaynaklarına rağmen fiyatların düşürülmesindeki sıkıntıyı şöyle dile getirdi: “Küçük esnafımız, enflasyonla mücadelenin vazgeçilmez bir parçasıdır. Her şeyin bol olduğu bir ülkede, fiyatların düşmemesi büyük bir sorun. Çözüm ise çok açık. Perakende Yasası, acilen esnafın ihtiyaçları doğrultusunda güncellenmelidir. Devletimizin enflasyonla mücadele ederken aldığı tedbirlerin etkili olabilmesi için, öncelikle esnaf ve sanatkârların korunması şarttır. Küçük işletmeler ayakta kalmalı ki, vatandaş fiyatları karşılaştırarak gerçek indirimlerin farkına varabilsin.”