Dünya Bankası’ndan Emtia Fiyatlarında Keskin Düşüş Uyarısı

Uluslararası finans kuruluşu Dünya Bankası, küresel ekonomik görünümdeki zayıflamaya ve önemli bir arz fazlasına bağlı olarak emtia fiyatlarının 2020 yılından sonra ilk kez bu denli sert bir düşüş eğilimine gireceğini öngördü. Bu gelişmeler, özellikle enerji, gıda ve değerli metaller gibi temel emtia kategorilerinde önemli fiyat seviyelerinin gerilemesine neden olacak. Dünya Bankası’nın yayımladığı “Emtia Piyasaları Görünüm Raporu”nun Nisan ayı sayısında, önümüzdeki birkaç yıl boyunca emtia fiyatlarının ciddi anlamda düşüş göstereceği tahmin ediliyor. Bu düşüşlerin, 6 yılın en düşük seviyelerine ulaşması bekleniyor ve küresel ekonomik aktivitede yaşanacak yavaşlamanın yanı sıra arz fazlası ve ticaret engellerindeki artışın bu düşüşleri tetikleyeceği vurgulanıyor.

Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Üzerindeki Etkiler

Raporda, ekonomik büyümenin yavaşlaması ve arz fazlasının birleşmesiyle birlikte, emtia fiyatlarının 2026’ya kadar %4,8 oranında gerilemesinin öngörüldüğü belirtildi. Bu düşüşler, enflasyon baskılarını azaltma potansiyeline sahip olmakla birlikte, gelişmekte olan ekonomilerin bazılarını olumsuz olarak etkileyebileceği konusunda uyarılar yapılıyor. Özellikle, gelişmekte olan ülkelerin iki tanesinde ekonomik büyüme beklentilerinin zayıflayacağı endişesi dile getiriliyor. Buna ek olarak, rapor, emtia fiyatlarının 2025 ve 2026 yıllarında sırasıyla %12,4 ve %4,8 oranında düşmesini öngörüyor.

Enerji Fiyatlarındaki Düşüş ve Enflasyona Etkisi

Enerji fiyatlarındaki düşüş eğilimi, yüksek tarifeli ürünlerin fiyat etkilerini hafifletebilir ifadesiyle, enerji maliyetlerindeki azalmaların, özellikle yüksek tarifeli ürünlerin fiyatlarındaki enflasyonist baskıyı azaltacağına dikkat çekiliyor. Rapor, nominal fiyatların hâlâ COVID-19 pandemisi öncesi seviyelerin üzerinde olmasına rağmen, enflasyona göre düzeltilmiş fiyatların 2015-2019 döneminin ortalamasının altına inebileceğine işaret ediyor. Ayrıca, enerji fiyatlarının 2023 ve 2024 yıllarında toplam enflasyonu aşağı yönlü baskılamaya devam edeceği ve bu yılki düşüş eğiliminin, büyük ekonomilerdeki yüksek tarifelerin fiyatlar üzerindeki etkisini hafifletici rol oynayacağı belirtiliyor.

Petrol ve Doğal Gaz Fiyatlarıyla İlgili Tahminler

Rapora göre, petrol fiyatlarının 5 yılın en düşük seviyesine inmesi bekleniyor. Bu yıl Brent tipi ham petrolün ortalama varil fiyatının 64 dolar civarında seyretmesi öngörülüyor. 2026 yılı için ise, petrolün varil fiyatının 60 dolar seviyesine gerilemesi tahmin ediliyor. Dünya genelinde petrol arzının, talebi günlük yaklaşık 700 bin varil aşmasıyla, petrol fiyatlarında kısa vadeli aşağı yönlü hareketler bekleniyor. Özellikle, elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla petrol talebinin yavaşlaması, fiyatların düşmesine katkıda bulunuyor. Çin’deki otomobil pazarında, geçen yıl satılan yeni araçların %40’ından fazlasının elektrikli veya hibrit olduğunu ve bunun 2021’e kıyasla yaklaşık üç kat arttığını görmek, petrol talebinin zayıflamasında önemli bir etken olarak karşımıza çıkıyor.

Gıda Fiyatlarında Önemli Düşüşler ve Sosyal Etkiler

Gıda fiyatlarının 2025 ve 2026 yıllarında düşüş göstermesi bekleniyor. Bu düşüşler, global gıda emtia fiyatlarının %7 oranında azalmasını sağlayacak ve özellikle 2026’da %0,9 seviyesine gerileyecek. Raporda, BM’nin yüksek derecede kırılgan ve yetersiz beslenmeye maruz kalan bölgelerde, bu yıl içinde akut gıda güvensizliğinin artacağı endişesi dile getiriliyor. Tahminlere göre, 170 milyon insanın yaşadığı 22 yüksek riskli ekonomik bölge, bu durumlardan en çok etkilenecek. Gıda fiyatlarındaki bu gerilemenin, insani yardım fonlarının kısıtlı olduğu bir ortamda, yardım faaliyetlerine belli ölçüde destek sağlayacağı öngörülüyor.

Altın ve Diğer Değerli Metallerde Uzun Vadeli Rekorlar

Altının, güvenli liman olarak görülen yatırım araçları arasında ön plana çıkması ve fiyatların yeni rekor seviyelere ulaşması bekleniyor. Raporda, altının bu yıl yeni bir rekor kırmasının öngörüldüğü ve 2026’ya kadar, özellikle jeopolitik ve politik belirsizlikler döneminde, fiyatların mevcut seviyelerden yaklaşık %150 daha yüksek seyredeceği belirtiliyor. Bu durum, altını yatırımcılar için cazip kılmaya devam edecek. Öte yandan, endüstriyel metallerde ise, talep yavaşlaması ve ticaret gerilimlerinin etkisiyle, fiyatların 2025 ve 2026 yıllarında düşüş göstereceği öngörülüyor. Çin’in emlak sektöründeki yavaşlaması ve genel ekonomik durgunluk, bu metallere olan talebi azaltarak fiyatların gerilemesine neden olacak.