ABD Yüksek Mahkemesi, Amerikalı silah üreticileri arasında yer alan Smith & Wesson ve Interstate Arms’a karşı Meksika hükümetinin açtığı önemli bir davayı incelemeye karar verdi. Meksika, bu şirketleri, Meksikalı uyuşturucu kartellerine yönelik yasa dışı silah kaçakçılığında yardımcı olmakla suçluyor. Dava, 2021 yılında Boston’daki federal mahkemede başlatıldı ve genel hatlarıyla, silah şirketlerini ürünleriyle işlenen suçlardan koruyan 2005 tarihli bir ABD yasasına atıfta bulunuyor.
Yüksek Mahkeme’nin davayı incelemeyi kabul etmesi, Smith & Wesson ve Interstate Arms’ın Meksika’nın davasını reddetmeyi hedefleyen alt mahkeme kararına itiraz etmesinin ardından gerçekleşti. Başlangıçta yedi ABD silah üreticisi ve Interstate Arms davalı olarak gösterilmişti; ancak, bazı prosedürel nedenlerden dolayı altı üretici davadan çıkarıldı ve yalnızca Smith & Wesson ile Interstate Arms davalı olarak kaldı.
Meksika’nın dokuz maddeden oluşan şikayeti, bu şirketlerin kartellere silah kaçakçılığına yardım ve yataklık ettiğini, aynı zamanda da “şiddet salgınına” katkıda bulunduğunu iddia ediyor. Dava, silah üreticilerinin ürünlerini, kartellere çekici gelecek şekilde tasarlayıp pazarladıklarını ve genellikle ABD ordusu ile kolluk kuvvetleriyle işbirliği yaptıklarını öne sürüyor. Ayrıca, bu şirketlerin silah bayilerinin “saman adam” alıcılarla iş birliği yapmasını kolaylaştıran bir dağıtım sistemi sürdürdüklerini ve bu alıcıların daha sonra silahları Meksika’ya kaçırdığını belirtmektedir.
Meksika’nın talep ettiği parasal tazminat miktarı kesin olarak belirtilmemiş olsa da, milyarlarca dolar olabileceği tahmin ediliyor. Meksika, ayrıca silah şirketlerinin, eylemlerinden dolayı meydana gelen kamu zararını gidermek için mahkeme kararı doğrultusunda önlem almasını istemektedir. Dava, 2007 ile 2019 yılları arasında Meksika’daki 180.000 silahlı cinayetin çoğunun, ABD’den kaçırılan silahları içerdiğini vurgulamaktadır. Bunun yanı sıra, 2021 tarihli bir San Diego Üniversitesi raporuna atıfta bulunarak, Meksika’daki kasıtlı cinayetlerin önemli bir kısmının organize suçla bağlantılı olduğunu ve genellikle ABD yapımı yüksek güçlü silahlar içerdiğini ifade etmektedir.
Meksika, silah şiddetinin iş yatırımlarının ve ekonomik faaliyetlerin azalmasına yol açtığını, ayrıca sağlık hizmetleri, kolluk kuvvetleri ve askeri hizmetlere yönelik hükümet harcamalarının artmasına neden olduğunu iddia ediyor. Silah şirketleri ise, ürünlerinin suç amaçlı kötüye kullanımından dolayı kendilerini koruyan Yasal Silah Ticaretini Koruma Yasası’na dayanarak davanın reddedilmesini talep etmişlerdir.
Boston’daki ABD Bölge Yargıcı Dennis Saylor, başlangıçta bu şirketlerle aynı fikirde olarak, davanın reddedilmesine karar vermişti. Ancak, Boston’daki 1. ABD Temyiz Mahkemesi, Ocak ayında Saylor’ın kararını bozarak davanın devam etmesine izin verdi. Şirketler, Yüksek Mahkeme’ye yaptıkları başvuruda, Meksika’nın davasının silah endüstrisini, Amerikalı seçmenler tarafından desteklenmeyen katı silah kontrol önlemlerini benimsemeye zorlamak amacı taşıdığını savunuyor.
Yüksek Mahkeme’nin bu davayı, 2023 yılına ait dokuz aylık döneminde görüşmesi planlanmaktadır. Bu süreçte, medya kuruluşları ve uzmanlar, davanın sonuçları ve etkileri hakkında yorum yapmaya devam edeceklerdir.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.