Türk Bilim İnsanının Anısına Zürih’te Düzenlenen Anlamlı Etkinlik

İsviçre’nin Zürih şehrinde gerçekleştirilen Dünya Beyin Cerrahi Akademisi (WANS) İşbirliği Konferansı kapsamında, 10 Haziran 2025 tarihinde, ülkemizin ve dünya tıp tarihine adını altın harflerle yazdırmış değerli bilim insanı Prof. Dr. Gazi Yaşargil‘in 100. doğum yılı vesilesiyle özel bir sempozyum düzenlendi. Bu anlamlı etkinlik, Türkiye’nin Zürih Başkonsolosluğu’nun da katılımıyla, bilim dünyasının önde gelen isimlerinin ve alanında uzman profesörlerin katılımıyla gerçekleşti.

Etkinliğe, Türkiye’nin Zürih Başkonsolosu Fazlı Çorman, Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Uğur Türe, Yaşargil’in eşi Dianne Yaşargil, Zürih Üniversitesi Hastanesi Beyin Cerrahisi Bölümü Direktörü Prof. Dr. Luca Regli, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker ve Dünya Beyin Cerrahi Akademisi Başkanı Prof. Dr. Imad Kanaan gibi önemli isimler katılarak, Prof. Gazi Yaşargil’in bilimsel mirasını ve kariyerini onurlandırdı.

Prof. Uğur Türe’den Ünlü Anatomik Tanım: “Yaşargil Sulcus”

Prof. Uğur Türe, etkinlikte yaptığı konuşmada, milattan önce 335-280 yıllarında yaşamış, ünlü Kadıköylü hekim Herofilus’tan sonra ülkemizin yetiştirdiği en büyük bilim insanlarından birinin Prof. Gazi Yaşargil olduğunu vurguladı. Ayrıca, beynin anatomi haritasında her noktanın özgün isimlerle tanımlandığını, ancak bir bölgenin isimlendirilmediğine dikkat çekti. Bu boşluğun artık “Yaşargil Sulcus” ile doldurulacağını belirtti.

Prof. Türe, “Journal of Neurosurgery” dergisinde Nisan 2025’te yayımlanan makalesine atıfta bulunarak, beynin alt kısmında bulunan ve çok önemli bir yapıya sahip olan bölgedeki bir noktayı “Yaşargil Sulcus” olarak isimlendirdiklerini açıkladı. Bu isimlendirme ile, Prof. Yaşargil’in bilim dünyasında kalıcı bir iz bırakacağını ve onun adının beynin temel anatomik yapısında yaşatılacağını vurguladı.

Türkiye Bilimler Akademisi ve Yaşargil’in Bilimsel Mirası

Şeker, konuşmasında, Yaşargil’in anatomiyi ve cerrahi pratiği çok iyi bir şekilde bütünleştirdiğine değindi. Ona göre, başarılı bir cerrah olmak için güçlü bir anatomi bilgisine sahip olmak şarttır. Şeker, Yaşargil’in tıp eğitimine ve temel bilimlere verdiği önemi anlatarak, genç bilim insanlarını teşvik ettiğini ve onları uluslararası kongrelerde desteklediğini dile getirdi.

Etkinlikte, mikro cerrahinin tarihçesine ve Prof. Gazi Yaşargil’in bu alana yaptığı öncü katkılara da değinildi. Mikro cerrahi alanında yaptığı çalışmalar, cerrahi tekniklerde devrim yaratarak, birçok hastanın yaşam kalitesini artırmıştır. Yaşargil’in bu alandaki öncülüğü, günümüzde de mikro cerrahi eğitimi ve uygulamalarında temel referans olmaya devam etmektedir.

Prof. Gazi Yaşargil Kimdir? Yeni Bir Cerrahi Anlayışının Mimarı

Prof. Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925 tarihinde Diyarbakır’da doğdu. Ailesiyle birlikte aynı yıl Ankara’ya taşınan Yaşargil, eğitim hayatına burada başladı. 1943 yılında Ankara Atatürk Lisesi’nin Klasik Latince bölümü mezunu olarak, aynı yıl Friedrich Schiller Üniversitesi’nde tıp eğitimine adım attı. Savaş koşulları nedeniyle eğitimini iki farklı dönemden sonra tamamlayıp, 1945 yılında İsviçre’ye geçti ve Basel Üniversitesi’nde tıp eğitimi gördü. 1949 yılında mezun olduktan sonra akademik kariyerine başlayan Yaşargil, 1960’ta doçent, 1965’te profesör ve 1973’te ise Ordinaryüs Profesör unvanlarını kazandı.

Zürih Üniversitesi’nde 40 yıl boyunca görev yapan Prof. Yaşargil, bu süre zarfında pek çok önemli yayın ve kitap yayımladı. 1965-1966 yıllarında ABD’nin Vermont Üniversitesi’nde Prof. Dr. M.P.R. Donaghy ile birlikte çalışarak mikrovasküler cerrahiyi öğrendi. 1967’den itibaren, mikroteknik kullanarak beyin ve omurilik sıvı yollarının açılımına odaklanan yeni bir cerrahi yaklaşımı geliştirdi ve bu alanda öncü oldu.

1968-1993 yılları arasında kurduğu mikrocerrahi laboratuvarında, dünyanın dört bir yanından gelen beyin cerrahlarına eğitimler verdi. 1993 yılında Zürih Üniversitesi’nden emekliye ayrılan Yaşargil, 1994’te Arkansas Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde profesör olarak göreve başladı. 2013 itibarıyla ise, Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Prof. Dr. Uğur Türe ile birlikte çalışmalarını sürdürdü. Kendisine ithafen birçok çalışma yapılan ve Haziran 2024’te Prof. Uğur Türe’nin de katkılarıyla kurulan “Yaşargil Mikronöroşirürji Akademisi” ile, dünya çapında genç cerrahların eğitimine öncülük etti.

Prof. Gazi Yaşargil, 10 Haziran 2025 tarihinde hayatını kaybetmiş olup, geride sayısız bilimsel makale, kitap ve eğitimler bıraktı. Onun mirası, mikro cerrahi alanında ve genel beyin cerrahisinde ilham kaynağı olmaya devam edecektir.